Zatrzymane w kadrze – Początek końca NRD

#1. Włodzimierz Lenin i inni sowieccy przywódcy świętują drugą rocznicę Rewolucji Październikowej na Placu Czerwonym w Moskwie, 1919 rok.

#2. Patriarcha Konstantynopola Atenagoras I stoi w ruinach kościoła św. Konstantyna po pogromie w Stambule, 7 września 1955 roku.

Do pogromu w Stambule doszło w dniach 6-7 września 1955 rok. Społeczeństwo tureckie zaczęło silnie nacjonalizować się i żywić coraz większą niechęć głównie w stosunku do ludności chrześcijańskiej.
Szacunkowe dane podają, że w ciągu dwóch dni Turcy wyznający islam zniszczyli około 4,5 tysiąca domów mieszkalnych należących głównie do Greków, zdemolowali 3,5 tys. greckich zakładów, sklepów i przedsiębiorstw, 90 obiektów religijnych oraz 36 szkół. Liczba ofiar śmiertelnych, według różnych źródeł, waha się od 11 do 15 osób. Władze tureckie pod przywództwem Adnana Menderesa, które same krzewiły nurt nacjonalizacji państwa, przyglądały się biernie temu bezprawiu.
Wydarzenia te spowodowały nasilenie się fali emigracyjnej ludności greckiej i żydowskiej z terenów Turcji.
27 maja 1960 roku w Turcji miał miejsce pucz wojskowy pod przywództwem popularnego generała Cemala Gursela. Budynki wojskowe w Stambule i Ankarze zostały zajęte przez turecką armię. Ministrów i deputowanych z Partii Demokratycznej wraz z premierem i prezydentem aresztowano.
Menderesowi postawiono zarzut organizacji antygreckich zamieszek w 1955 roku, których kulminacyjnym punktem był pogrom w Stambule, oraz korupcję. Został osądzony i skazany na śmierć. Wyrok wykonano przez powieszenie 17 września 1961 roku.

#3. David Filo, współzałożyciel Yahoo! Inc. podczas drzemki w swoim biurze w Sunnyvale, Kalifornia, 1996 rok.

#4. Bill Gates na kolacji przed prezentacją w ZSRR rosyjskiej wersji systemu MS-DOS 4.01, Moskwa, Rosja, 11 kwietnia 1990 roku.

#5. Dzieci z Wietnamu Północnego machają rękami i uśmiechają się, gdy kamera przyłapuje je na zabawie na wraku zestrzelonego amerykańskiego bombowca B-52, 1969 rok.

#6. Premier Republiki Południowej Afryki Hendrik Verwoerd zostaje wyniesiony z Izby Zgromadzenia w Kapsztadzie po tym, jak został zaatakowany podczas spotkania partii, 6 września 1966 roku.

Verwoerd był aktywnym działaczem Partii Narodowej, która silnie dążyła do segregacji rasowej w RPA. Gdy w 1948 roku partia ta wygrała wybory, 47-letni Verwoerd objął stanowisko ministra do spraw ludności tubylczej, a w późniejszych latach premiera Republiki Południowej Afryki. Sformułował postulat „rozdzielonego rozwoju” ras zamieszkujących Południową Afrykę, przez co stał się on faktycznym „architektem apartheidu”.
6 września 1966 roku Verwoerd został zamordowany w Kapsztadzie, wkrótce po wejściu do Izby Zgromadzenia o godzinie 14:15. Umundurowany posłaniec parlamentarny imieniem Dimitri Tsafendas dźgnął Verwoerda nożem cztery razy w szyję i klatkę piersiową, zanim został obezwładniony przez innych członków Zgromadzenia.
Czterech parlamentarzystów, którzy byli również przeszkolonymi lekarzami, rzuciło się na pomoc Verwoerdowi i rozpoczęło resuscytację krążeniowo-oddechową. Verwoerd został przewieziony do szpitala Groote Schuur, ale po przybyciu na miejsce stwierdzono zgon.
Tsafendas tak tłumaczył popełnione przez siebie morderstwo:

Chciałem zobaczyć rząd reprezentujący wszystkich obywateli Republiki Południowej Afryki. Nie sądzę, żeby Rząd Nacjonalistyczny był reprezentatywny dla narodu i chciałem zobaczyć inny rząd… Nie obchodziły mnie konsekwencje, co się ze mną potem stanie. Nie przejmowałem się tym zbytnio i nawet przez chwilę nie myślałem, że zostanę złapany. Byłem tak zniesmaczony polityką rasową, że zrealizowałem swój plan zabicia premiera.

Tsafendas trafił do więzienia w Pretorii, gdzie w celi śmierci przesiedział aż do 1989 roku. Był wielokrotnie torturowany, bity, rażony prądem. Co ciekawe, nawet po dojściu do władzy Nelsona Mandeli Tsafendas pozostał w więzieniu. Ruch anty-apartheidowy nie uznał go nigdy za swojego bohatera. Dmitri zmarł w więzieniu na zapalenie płuc w październiku 1999 roku, w wieku 81 lat.

#7. Unosząca się w powietrzu reklama Salmon's Tea, Londyn, 1895 rok.

#8. Vincenzo Peruggia na sali sądowej, Florencja, Włochy, 1914 rok.

W 1911 roku Peruggia dokonał największej kradzieży dzieła sztuki XX wieku.
Według policyjnej teorii były pracownik Luwru ukrył się w muzeum w niedzielę 20 sierpnia, wiedząc, że następnego dnia muzeum będzie zamknięte. Jednak, jak wynika z przesłuchania Peruggi we Florencji po jego aresztowaniu, wszedł on do muzeum w poniedziałek 21 sierpnia około godziny 7 rano, drzwiami, którymi wchodzili pozostali pracownicy Luwru. Miał mieć na sobie jeden z białych fartuchów, jakie zwykle nosili pracownicy muzeum i nie wyróżniał się od innych pracowników. Kiedy Salon Carré, w którym wisiała Mona Lisa, był pusty, zdjął obraz z czterech żelaznych kołków mocujących go do ściany i zaniósł na pobliską klatkę schodową. Tam zdjął obudowę ochronną i ramę.
Peruggia ukrył obraz w swoim mieszkaniu w Paryżu. Nie ulega wątpliwości, że zamierzał obraz sprzedać, ale nie tak łatwo sprzedać Monę Lisę...
Po dwóch latach przechowywania obrazu w kufrze w swoim paryskim mieszkaniu Peruggia wrócił z nim do Włoch. Przez pewien czas trzymał go w swoim mieszkaniu we Florencji we Włoszech.
Jednak Peruggia w końcu stracił cierpliwość, czekając na dogodną okazję, i skontaktował się z Mario Fratellim, właścicielem galerii sztuki we Florencji. Fratelli wezwał dyrektora Galerii Uffizi, który potwierdził autentyczność obrazu. Po zabraniu obrazu na „przechowanie” Fratelli powiadomił policję, która aresztowała Peruggię w jego hotelu.
Po odzyskaniu obraz był wystawiany w całych Włoszech, a z nagłówków plakatów biła radość z powrotu Mony Lisy do ojczyzny. W 1913 roku Mona Lisa wróciła do Luwru.
Podczas przesłuchania Peruggia stwierdził, że zrobił to z powodów patriotycznych – chciał sprowadzić obraz z powrotem do Włoch „po tym, jak został skradziony przez Napoleona”.
Sąd w pewnym stopniu przyznał, że Peruggia dopuścił się zbrodni z powodów patriotycznych i wydał łagodny wyrok. Z drugiej strony znaleziono listy, w których złodziejaszek pisał do ojca, że będzie miał wyjątkową okazję, aby się bardzo wzbogacić. Skazano go na rok i 15 dni więzienia, ale we Włoszech okrzyknięto go wielkim patriotą i spędził w więzieniu tylko siedem miesięcy.

Zobacz też: Tak właściwie, to dlaczego dość przeciętny obraz stał się najsłynniejszym obrazem Leonarda da Vinci?

#9. Zniszczony Volkswagen Beetle po walkach w Berlinie, 1945 rok.

#10. Archeolodzy wydobywają zmumifikowane ciała dwojga dorosłych i trójki dzieci, Pompeje, 1 maja 1961 roku.

#11. Victoria i David Beckham w Paryżu, 1998 rok.

#12. Muhammad Ali (wówczas znany jeszcze jako Cassius Clay) w akcji podczas walki o złoty medal w wadze półciężkiej mężczyzn przeciwko polskiemu bokserowi Zbigniewowi Pietrzykowskiemu w Palazzo dello Sport podczas letnich igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku.

#13. Niemcy z NRD przekraczają otwartą granicę między austriackim St. Margarethen a węgierskim Sopronem, 19 sierpnia 1989 roku.

19 sierpnia 1989 roku prawie 700 Niemców z NRD skorzystało z tymczasowego otwarcia granicy między austriackim St. Margarethen a węgierskim Sopronem, by uciec z bloku komunistycznego. Granica była wtedy na krótko otwarta z okazji Pikniku Paneuropejskiego – wielkiej pokojowej demonstracji, zorganizowanej przez austriacki Ruch Paneuropejski i ówczesną opozycję węgierską.
Setki obywateli NRD, którzy oficjalnie spędzali urlopy na „bratnich” Węgrzech, a faktycznie czekali na okazję ucieczki na Zachód, jeszcze przed formalnym rozpoczęciem Pikniku Paneuropejskiego przedarły się przez granicę do Austrii.
Ta udana ucieczka ośmieliła kolejnych mieszkańców NRD do nielegalnego przekraczania granicy węgiersko-austriackiej. Austriacy pomagali uciekinierom, tamtejszy Czerwony Krzyż organizował kuchnie polowe i kwatery.
10 września 1989 roku władze węgierskie oficjalnie otworzyły tę granicę dla obywateli NRD i w ciągu kilku tygodni ponad 50 tysięcy ludzi wyjechało do Niemiec Zachodnich przez Węgry i Austrię.
Tamte wydarzenia były symbolicznym początkiem końca NRD.

#14. Michael Keaton, Jack Nicholson i Tim Burton na planie „Batmana”, 1989 rok.

#15. Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie bawi się z niedźwiedziem. Niedźwiedź miał na imię Wojtek i był maskotką 2 Korpusu Polskiego dowodzonego przez generała Władysława Andersa. Po wojnie zamieszkał w edynburskim zoo, gdzie zmarł w 1963 roku. Fotografię wykonano prawdopodobnie w lecie 1943 roku.

W poprzednim odcinku

Źródła: 1, 2, 3