Jak wyglądałoby 10 słynnych historycznych i legendarnych zabytków, gdyby przetrwały do ​​dnia dzisiejszego

Wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie – jeden z siedmiu cudów świata starożytnego zbudowany na polecenie wielkiego króla Nabuchodonozora II (604–562 p.n.e.), który podarował je swojej żonie Amytis.

Niezwykłość wiszących ogrodów budziła podziw wszystkich ludzi współczesnych, a także zdumienie i wielkie zainteresowanie potomnych. Opisywali je często historycy greccy, a od czasów Aleksandra Wielkiego zalicza się je do siedmiu cudów świata. Zostały zbudowane na polecenie wielkiego króla Nabuchodonozora II, który podarował je swojej żonie Amytis, ponieważ po przyjeździe do Babilonu bardzo tęskniła za bujną zielenią ojczystego kraju – Medii.

Niejasne jest, dlaczego nazwano je imieniem Semiramidy, asyryjskiej królowej, która żyła dwa wieki wcześniej.

Ogrody najprawdopodobniej istniały rzeczywiście, wskazują na to wzmianki w wielu źródłach historycznych z tamtego okresu (Herodot, V wiek p.n.e.) oraz późniejszego (pisali o nich m.in. Strabon, I wiek p.n.e. i Diodor Sycylijski, przełom er). Ponadto wykopaliska przeprowadzone w miejscu ich hipotetycznego położenia wykazały obecność pozostałości rozległego pałacu Nabuchodonozora II jak i specjalnej konstrukcji tarasów i studni.

Założono je na wznoszących się tarasach podtrzymywanych specjalną konstrukcją, którą tworzyły szeregi wąskich, coraz wyższych korytarzy sklepionych kolebkowo. Każdy taras, na którym zasadzono rośliny, był izolowany smołą i powłoką ołowianą, na których umieszczano warstwę odsączającą, a następnie grubą warstwę ziemi (do 2 m miąższości), w której rosły drzewa i krzewy, sztucznie nawadniane.

Ogrody te zostały założone w VI lub VII wieku p.n.e. Zwisające z tarasów pnącza zakrywały mury, co sprawiało wrażenie, że rośliny zawieszone są w powietrzu. Do ich nawadniania używano wody z Eufratu, którą dostarczano na poszczególne poziomy za pomocą systemu kanałów i drenów.

Obserwatorium Taqi ad-Din w Konstantynopolu (dzisiejszy Stambuł) zbudował Taqi ad-Din Muhammad ibn Ma'ruf w 1577 roku, było jednym z największych obserwatoriów astronomicznych w tamtym czasie na świecie.

W 1574 roku Murad III został sułtanem Imperium Osmańskiego. Główny astronom Imperium Taqi ad-Din zwrócił się do sułtana o pomoc w sfinansowaniu budowy wielkiego obserwatorium. Sułtan przychylił się do prośby i po trzech latach w roku 1577 budowa została ukończona.

Obserwatorium było położone na wzgórzu z widokiem na europejską część Konstantynopola i oferowało wspaniały widok na nocne niebo.

Obserwatorium zostało zburzone zaledwie trzy lata po wybudowaniu i nie miało większego wkładu w rozwój astronomii w świecie muzułmańskim. Kilka miesięcy po ukończeniu budowy na niebie pojawiła się kometa, więc sułtan Murad III zażądał od swojego astronoma wyjaśnień co to oznacza. Taqi ad-Din zamknął się w obserwatorium, przyjrzał się komecie i doszedł do wniosków, które przedstawił sułtanowi. Astronom powiedział sułtanowi, że kometa zwiastuje u sułtana dobre samopoczucie i wielkie szczęście, a także dobrobyt w imperium oraz rychłe podbicie Persji. Niestety zamiast tych wspaniałości w niektórych częściach imperium wybuchły niszczycielskie plagi, zapanował głód, a ludzie umierali masowo.

Astronomia była szanowaną i uznaną nauką wśród islamskiego duchowieństwa Imperium Osmańskiego, w przeciwieństwie do astrologii i wróżbiarstwa, które są sprzeczne z szariatem. Duchowni aby zapobiec dalszemu szerzeniu wróżbiarstwa nakazali zburzenie obserwatorium, co nastąpiło w 1580 roku.

Antyczny posąg Zeusa z V w. p.n.e. autorstwa Fidiasza ze świątyni Zeusa w Olimpii, zaliczany przez starożytnych Greków do siedmiu cudów świata.

Rzeźba przedstawiała siedzącego na tronie Zeusa o poważnym i dostojnym obliczu. Na głowie miał wieniec z gałązek oliwnych, z lewego ramienia zwisał mu złoty płaszcz, w prawej dłoni trzymał statuę bogini Nike, a lewą rękę wspierał na wykładanym szlachetnymi kamieniami berle. Na rzeźbionych oparciach i nogach tronu ukazano postaci bóstw i sceny bitewne. Szatę i włosy Zeusa wykonano ze złota, obnażone części ciała z kości słoniowej, tron z drewna cedrowego wykładanego hebanem i szlachetnymi kamieniami.

Rzeźba stała w świątyni w Olimpii przez ok. 800 lat. Po wprowadzeniu zakazu igrzysk olimpijskich posąg został wywieziony do Konstantynopola ok. 420 roku, gdzie przepadł w pożarze w roku 475.

Akropol w Atenach, położony na wapiennym wzgórzu o wysokości względnej 70 m (prawie 157 m n.p.m.), zamieszkany w neolicie, w okresie mykeńskim znajdował się tu pałac z megaronem, od VI w. p.n.e. miejsce kultu Ateny.

Świątynie zbudowane w okresie archaicznym zostały zniszczone podczas wojen perskich. Podczas odbudowy zainicjowanej przez Peryklesa powstał tu kompleks świątyń: Partenon, Erechtejon, Apteros, sanktuarium Artemidy Brauronia i Propyleje. Zniszczone rzeźby, elementy starszych budowli zostały użyte przy poszerzaniu tarasu w kierunku południowym (odnaleziono je podczas prac archeologicznych rozpoczętych w latach 70. XVIII wieku, w tzw. "rumowisku perskim"). Perykles odbudowę Akropolu powierzył Fidiaszowi, a w pracach uczestniczyli architekci: Iktinos, Mnesikles i Kallikrates.

W 1987 roku akropol ateński został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Olbrzymich rozmiarów posąg Heliosa, greckiego bóstwa słońca, wybudowany na wyspie Rodos przez Charesa z Lindos w latach 294–282 p.n.e. Wykonano go z brązu i ustawiono u wejścia do portu Rodos dla upamiętnienia niepowodzenia Demetriusza Poliorketesa, który w latach 305–304 p.n.e. oblegał miasto. Posąg miał 30-32 metry wysokości, stał na 10-metrowym piedestale. Według starożytnych przekazów sama metalowa konstrukcja monumentu ważyła dwadzieścia ton, jednak ta wartość wydaje się mocno niedoszacowana, skoro Statua Wolności waży 225 ton. Posąg został zniszczony w 227/226 p.n.e., w wyniku trzęsienia ziemi. Jest to jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.

Olbrzymia budowla, która według Księgi Rodzaju miała być wznoszona przez zjednoczoną ludzkość w krainie Szinear. Według przekazu biblijnego wieża Babel wznoszona była jako znak, dzięki któremu ludzie "nie rozproszą się". Jahwe sprzeciwił się tym zamiarom. Pomieszał więc budowniczym języki, dzieląc ludzi na różne narody, by przez to uniemożliwić budowę wieży.

Obecnie określenie "wieża Babel" oznacza ideę lub przedsięwzięcie niemożliwe do zrealizowania i prowadzące jedynie do powstania zamętu, bądź też miejsce, gdzie spotykają się ludzie mówiący różnymi językami.

Uczeni wskazują resztki wieży Babel niedaleko miejsca dawnego Babilonu. Mając długość podstawy 65 m, wznoszą się one na 46 m ponad ziemię i składają się z cegieł spojonych asfaltem.

W 2017 r. dr Andrew George z Wydziału Językoznawstwa i Kulturoznawstwa Środkowego i Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie w Londynie zbadał tabliczkę kamienną pochodzącą z miejsca budowy wieży i datowaną na VI w. przed Chr. Po przestudiowaniu i zinterpretowaniu treści tabliczki stwierdził, że relacja na tabliczce dotycząca budowy wieży jest niemalże identyczna z biblijnym przekazem o budowie wieży Babel. Na podstawie przetłumaczonego tekstu można wnioskować, że budowlę nakazał wznieść król Nabuchodonozor II.

W Księdze Rodzaju nie jest napisane, że Bóg bezpośrednio zniszczył wieżę; ale relacje Księgi Jubileuszy, Korneliusza Aleksandra (cz. 10), Abydenusa (cz. 5 i 6), Józefa Flawiusza (Starożytności 1.4.3), i Wyroczni Sybilli (iii. 117-129) mówią o tym, że Bóg zburzył wieżę wielkim wiatrem.

Monolityczny posąg sfinksa, znajdujący się na terenie kompleksu piramid w Gizie, w Egipcie. Rzeźba ma 72,85 m (początkowo 73,5 m) długości i 20 m wysokości, prawdopodobnie przedstawia wizerunek Chefrena, jest zwrócona twarzą na wschód, w kierunku Nilu. Od 1979 roku figuruje na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Na głowie Sfinksa znajduje się chusta nemes, symbolizująca władzę królewską, pierwotnie jego brodę ozdabiał ureusz, którego fragment odnaleziono podczas wykopalisk z 1816 roku.

Posąg został wykonany prawdopodobnie około 2550 r. p.n.e. z inicjatywy Chefrena. Rzeźba wykuta została w wapiennej skale, która prawdopodobnie ostała się po wykuciu bloków, których użyto do budowy Piramidy Cheopsa. Budowniczowie używali popularnych wówczas narzędzi kamieniarskich, w tym dłuta z wąskim ostrzem oraz piasku i odłamków skał piaskowca do szlifowania.

W czasach XVIII dynastii (ok. 1550–1295 r. p.n.e.), za panowania Totmesa IV, posąg odnowiono i umieszczono między łapami Sfinksa kamienną stelę z aktem dziękczynnym za objęcie władzy, którą faraon miał otrzymać za sprawą Sfinksa – przyszły władca odpoczywając w cieniu posągu miał sen, w którym wielki bóg obiecał mu królestwo w zamian za uwolnienie Sfinksa od piasku pustyni.

Pliniusz Starszy w dziele Naturalis historia (Historia naturalna) podaje, iż twarz Sfinksa była zabarwiona na czerwono.

Niedawno pojawiły się jednak tezy, według których Sfinks powstał za panowania Cheopsa.

Dla starożytnych Greków jeden z siedmiu cudów świata. Znana pod nazwą Artemizjonu, stanowiła największą ozdobę Efezu w Azji Mniejszej (obecnie Turcja).

Była to świątynia o wymiarach 130 m na 69 m, zbudowana na rozkaz króla Lidii Krezusa około 560 p.n.e. Najprawdopodobniej stanęła na miejscu wcześniejszej budowli zniszczonej podczas najazdu Kimmerów (zdaniem Pliniusza świątynia była dziewięć razy budowana i burzona). Jońska świątynia została zaprojektowana przez Chersifrona i Metagenesa z Knossos, przy współpracy Teodorosa z Samos. Do jej budowy użyto doskonałej jakości marmuru i cedru libańskiego. Świątynia została zaprojektowana jako dipteros otoczony podwójną kolumnadą złożoną z ośmiu kolumn przed elewacją frontową i tylną (tzw. oktastylos) i dwudziestu kolumn wzdłuż boków świątyni. Pozostałe kolumny, a było ich w sumie 117, umieszczono w pronaosie i wewnątrz świątyni. Kolumny o wysokości ok. 18 m miały średnicę w dolnej części 2,5 m. Zdobiły je w dolnej części płaskorzeźby. Rzeźby zdobiły także fryz i najprawdopodobniej tympanon oraz dach świątyni. W jej wnętrzu umieszczono cedrowy posąg Artemidy. Wśród rzeźbiarzy zaangażowanych do prac przy budowie znaleźli się między innymi Fidiasz, Poliklet i Kresilas. Ukończenie budowli zajęło 120 lat.

W 356 p.n.e. świątynię spalił szewc Herostrates w nadziei, że ten występek unieśmiertelni jego imię. Świątynię chciał odbudować Aleksander Wielki. Mieszkańcy Efezu nie przyjęli jego warunku, jakim było umieszczenie w świątyni inskrypcji sławiących jego imię. Propozycja została odrzucona słowami: „Aleksandrze, nie wypada, żeby jeden bóg stawiał świątynię drugiemu bogu”, bowiem wyznawcy Artemidy nie widzieli możliwości oddawania w jednej świątyni hołdu dwóm bogom. Aleksander, mimo iż nie przyjęto od niego pieniędzy na pokrycie kosztów odbudowy, zlecił swojemu architektowi, Dejnokratesowi, sporządzenie projektu świątyni. Koszt prac został sfinansowany ze składek mieszkańców Efezu i z kwot uzyskanych ze sprzedaży niektórych, niewykorzystanych przy odbudowie, elementów spalonej świątyni. Odbudowa świątyni trwała od 334 p.n.e. do 260 p.n.e. Budowla stanęła na fundamentach poprzedniej świątyni i miała identyczne z nią wymiary. Dodano nową krepidomę złożoną z 13 stopni. Przy odbudowie pracowali Skopas, który wykonał płaskorzeźby w dolnej części kolumn, Praksykles i Apelles.

Świątynia z III wieku została zniszczona podczas najazdu Gotów w roku 262 i już nigdy jej nie odbudowano.

Jeden z siedmiu antycznych cudów świata. Był to grobowiec Mauzolosa, perskiego satrapy Karii, wzniesiony ok. 350 p.n.e. Budynek został zaprojektowany przez architektów Satyrosa i Pyteosa na polecenie królowej-wdowy – Artemizji. Ozdobili go natomiast rzeźbiarze Skopas, Leochares, Timoteos i Bryaksis z Karii.

Mauzoleum nie przetrwało do naszych czasów – zaniedbana budowla pod wpływem upływu czasu, działań ludzi i trzęsień ziemi stopniowo popadała w ruinę. W 1404 roku tylko fundamenty i podstawa budynku pozostawały całe. W 1494 i 1522 joannici zagrożeni najazdem muzułmanów używali surowców z mauzoleum, aby wzmocnić swoją siedzibę, Zamek św. Piotra. W trakcie rozbiórki mauzoleum odkryty został sarkofag Mauzolosa, który następnie zaginął. Część zabytków z mauzoleum, m.in. rzeźby, znajduje się w British Museum w Londynie.

Mauzoleum było świątynią w jońskim porządku architektonicznym z kolumnadą, na którą składało się 40 kolumn. Na jej szczycie znajdowała się 24-stopniowa piramida z kwadrygą niosącą postaci zmarłego króla i jego małżonki – Artemizji. Była zbudowana na planie prostokąta o wymiarach 35,6 × 25 m i mierzyła 45 m wysokości.

Petra to miasto Nabatejczyków, którego rozkwit miał miejsce w czasach antycznych, od III w. p.n.e. do I w. n.e. Petra była wtedy stolicą królestwa Nabatejczyków. Znajduje się w południowo-zachodniej Jordanii. Położona jest w skalnej dolinie, do której prowadzi jedna wąska droga wśród skał – wąwóz As-Sik. Petra słynie z licznych budowli wykutych w skałach. Sami Nabatejczycy zwali Petrę Rqm (Rakmu), co oznacza "wielobarwna".

Petra leży w południowo-zachodniej części obecnej Jordanii. Położona jest na terenie wyżynnym, półpustynnym, wśród skał ciągnących się na odległość ok. 1,6 km ze wschodu na zachód i z północy na południe, będących zachodnią częścią masywu Dżabal asz-Szara. Dolinę Petry przecina koryto rzeki okresowej – Wadi Musa, której dopływy okalają płaskowyże, na których rozrosło się antyczne miasto Nabatejczyków. Okoliczne całoroczne strumienie wody zapewniały przeżycie tylko niewielkiemu osiedlu. Znaczny przyrost mieszkańców w czasie największego rozkwitu Petry spowodował, że Nabatejczycy musieli rozbudować system wodociągów i cystern skalnych, by magazynować wodę dla wciąż rosnącej populacji.

Petra nie od razu była miastem wykutym w skale. Pierwsi Nabatejczycy, którzy przybyli do tego miejsca, mieszkali zazwyczaj w namiotach, które tworzyły dość luźne obozowisko wśród skał, oraz w naturalnych jaskiniach, których w dolinie Petry nigdy nie brakowało. Stopniowo, wraz ze zmianą trybu życia nowych mieszkańców z koczowniczego na osiadły, zaczęły wyłaniać się płaskie, białe budynki, jakich i dziś można wiele zobaczyć na terenie Jordanii. W okresie największego rozkwitu miasto przecinała jedna główna ulica (cardo maximus) wyłożona białym kamieniem i wiele jej bocznych odnóg. Na tarasach umiejscowione były trzy duże rynki otoczone sklepami i wreszcie, co jest najbardziej charakterystyczne w tym mieście, liczne budowle wykute w skałach – począwszy od świątyń i pałaców, a skończywszy na okazałych grobowcach. Nie brakło w Petrze również dużego teatru – jednej z najbardziej spektakularnych budowli tego miasta, świadczącej o rozwoju kulturalnym miasta.

Petra w dużym stopniu była osiedlem wykutym w skale, co już jest cechą oryginalną w stosunku do innych miast, ale jednocześnie pod wieloma względami przypominała inne miasta swojej epoki, takie jak np. Efez czy Cezarea Nadmorska. Sami Nabatejczycy, będąc do niedawna ludem koczowniczym, nie mieli tradycji budowniczych, co wymuszało na nich sięgnięcie po wzorce innych kultur. Dlatego charakterystyczną cechą architektury Petry jest skrzyżowanie stylów architektonicznych egipskich, syryjskich, greckich (przede wszystkim hellenistycznych) i rzymskich, a do tego należałoby dodać rozwiązania rodzime, zwłaszcza w zakresie zdobnictwa, co w efekcie doprowadziło do wypracowania przez Nabatejczyków ich własnego, oryginalnego stylu.

Na tzw. Ścianie Królewskiej, na który składają się "Grobowiec Urny", "Grobowiec Jedwabny", "Grobowiec Koryncki" i monumentalny "Grobowiec Pałacowy"; nie znaleziono w nich jednakże żadnych szczątków; grobowiec Sekstusa Florentinusa (namiestnika rzymskiego) wzniesiony ok. 130 r. n.e., w północnej części miasta, to jeden z najbardziej znanych zabytków Petry związanych bezpośrednio z Rzymianami.

Źródła: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10