Zatrzymane w kadrze CCCXCIII - Jaki los spotkał trzy najważniejsze osoby, które w 1986 roku rządziły w elektrowni w Czarnobylu

#1. Harry Patch i Charles Kuyentz podają sobie ręce na miejscu bitwy, listopad 2004 roku.

Harry Patch (z lewej) i Charles Kuentz (z prawej), jedni z ostatnich żyjących wówczas ostatnich weteranów I wojny światowej, podali sobie ręce w Ypres w Belgii.
Harry Patch urodził się 17 czerwca 1898 roku. 18 lipca 2009, po śmierci Henry'ego Allinghama, przez tydzień, do swej śmierci, był najstarszym żyjącym brytyjskim weteranem I wojny światowej, a zarazem najstarszym żyjącym Europejczykiem. Po śmierci Francuza Fernanda Goux w listopadzie 2008 był ostatnim uczestnikiem konfliktu, który walczył w okopach, a także ostatnim żyjącym weteranem tej wojny w Europie.
Ostatnie lata życia Patch spędził w domu pomocy społecznej w Wells, Somerset, gdzie zmarł. Ceremonia pogrzebowa odbyła się w katedrze w Wells. Dzwony katedry biły 111 razy, tyle, ile lat przeżył zmarły. Ceremonia była transmitowana przez radio i telewizję. Doczesne szczątki Patcha spoczęły na cmentarzu Monkton Combe, obok jego rodziców i brata.
Za swoją służbę w czasie wojny został odznaczony Brytyjskim Medalem Wojennym i Medalem Zwycięstwa, był także Oficerem Legii Honorowej.
Charles Kuentz w czasie I wojny światowej walczył jako artylerzysta na obu frontach konfliktu. Po zawieszeniu broni wrócił do domu, podobnie jak większość Alzatczyków i Lotaryńczyków, wystąpił o przyznanie obywatelstwa francuskiego. Po wybuchu II wojny światowej został ponownie zmobilizowany, tym razem do armii francuskiej, lecz jego służba nie trwała długo, został zwolniony do cywila ze względu na wiek i sytuację rodzinną.
W 2004 roku Kuentz udzielił około 30 wywiadów, w których przedstawił swoje wspomnienia z I wojny światowej. Jak sam twierdził, czynił to, aby nikt nie zapomniał o wojnie i aby już nigdy nie doszło do takiej tragedii. Zmarł 7 kwietnia 2005 w Colmar w wieku 108 lat i 48 dni.

#2. 2,5 miliona widzów na koncercie Jean-Michela Jarre'a z okazji Święta Narodowego Francji (Dzień Bastylii), Paryż, 14 lipca 1991 roku.

#3. Ian Fleming, twórca Jamesa Bonda, podczas swojej służby w Wywiadzie Marynarki Wojennej. Fotografia wykonana około 1939/40 roku.

W maju 1939 roku Fleming został zwerbowany przez kontradmirała Johna Godfreya, dyrektora wywiadu Królewskiej Marynarki Wojennej, na jego osobistego asystenta. Dołączył do organizacji na pełny etat w sierpniu 1939 roku pod kryptonimem „17F” i pracował w pokoju 39 w Admiralicji, znanej obecnie jako Budynek Ripleya.
Osobiste doświadczenia z pracy w wywiadzie wojskowym stały się kanwą wielu powieści szpiegowskich pisanych przez Fleminga. Już pierwsza powieść z udziałem Jamesa Bonda, pod tytułem Casino Royale, wydana w 1953 roku przyniosła mu wielki sukces. Łącznie autor napisał dwanaście powieści i dziewięć opowiadań z agentem 007 w roli głównej.
Dochód z tych wszystkich książek umożliwił Flemingowi przejście pod koniec lat 50. na emeryturę, którą spędził, żyjąc dostatnio, w swojej willi na Jamajce.
W trakcie ekranizacji serii filmów z Jamesem Bondem Fleming zaproponował swojemu kuzynowi, aktorowi Christopherowi Lee, rolę „czarnego charakteru” - Juliusa No. Aktor ten był też brany pod uwagę przy obsadzaniu roli samego Bonda.
W wieku 56 lat, u szczytu sławy, Fleming zmarł na zawał serca.

#4. Potentat narkotykowy William Leonard "Acid King" Picard, USA, lata 90.

Bezpośrednio przed aresztowaniem Pickard był zastępcą dyrektora uniwersytetu stanowego Kalifornii. Pochodził z zamożnej rodziny; jego ojciec był prawnikiem, a jego matka była ekspertem od chorób grzybiczych w Centers for Disease Control and Prevention. W liceum był jednym ze zdolniejszych uczniów, grał w szkolnej reprezentacji w koszykówce, został nazwany „najbardziej obiecującym uczniem w swoim roczniku”. Otrzymał stypendium na Uniwersytecie Princeton, ale nie skończył nawet pierwszego roku nauki.
Swoje pierwsze laboratorium produkujące LSD założył w przyczepie w 1987 lub 1988 roku, a następnie przeniósł je do większego magazynu. Jego "miejsce pracy" zawierało najnowocześniejszy sprzęt laboratoryjny, w tym wyparkę obrotową, płaszcze grzejne i prasę do tabletek, przedmiot, którego uzyskanie jest prawie niemożliwe z powodu ścisłej kontroli sprawowanej przez DEA.
Wpadł, bo sąsiedzi poinformowali policję o "dziwnym, chemicznym zapachu". Wówczas Pickard przygotowywał swój trzeci kilogram LSD.
Kilogram narkotyków może nie wydawać się jakąś olbrzymią ilością, jeśli mowa o marihuanie, kokainie lub heroinie, ale kilogram czystego kwasu wystarczy, szacuje DEA, na 10 milionów tabletek (!).
Został osądzony jeszcze w tym samym roku i skazany na 8 lat więzienia. Wyszedł za dobre sprawowanie już po 4 latach w 1992 roku. Miał nawet ambitny plan, żeby zmienić swoje życie o 180 stopni i pod okiem Blanche Hartman, mistrzyni Soto Zen, zapragnął duchownej przemiany. Przez dwa lata żył jak mnich. Za 350 dolarów miesięcznie wynajmował mały pokoik, tak jak inni adepci zen. Wstawał wraz z gongiem o 5 rano, medytował przez półtorej godziny, śpiewał religijne pieśni, sprzątał świątynie i jadł śniadanie. Ale ciągnie jednak wilka do lasu...
Następne laboratoria były tylko kwestią czasu. Pickard zmieniał miejsca pobytu co dwa lata, ale w końcu i tak wpadł. Tym razem szacunkowe wartości, które znaleziono w laboratorium chemika, wahały się od 200 gramów do 41,3 kg (DEA nigdy nie ujawniło oficjalnie tej liczby) Dość powiedzieć, że w ciągu dwóch lat po aresztowaniu Pickarda nastąpił 99,5-procentowy spadek dostępności LSD w Stanach Zjednoczonych.
W 2000 roku 55-letni Pickard usłyszał wyrok podwójnego dożywocia. Wyszedł z więzienia 27 lipca 2020 roku z powodu złego stanu zdrowia, podeszłego wieku oraz sytuacji związanej z pandemią Covid-19.

#5. Legendy hokeja na lodzie - Wayne Gretzky z wizytą u Władisława Trietjaka, Moskwa, 1983 rok.

#6. Scarlett Johansson ze swoją małą pluszową maskotką, USA, lata 90.

#7. Ludzie, którzy stracili domy podczas nalotów bombowych, ukrywają się w jaskiniach w pobliżu Hastings w East Sussex, 12 grudnia 1940 roku.

#8. Wyścig grubasów, Moscow, Idaho, 4 lipca 1891 roku.

#9. Starsza para pomagająca w usuwaniu gruzów podczas powojennej rekonstrukcji Drezna, 1946 rok.

Bombardowanie Drezna zostało przeprowadzone w dniach 13 - 14 lutego 1945 roku przez lotnictwo brytyjskie (Royal Air Force) i amerykańskie (United States Army Air Forces). W nalotach skoncentrowanych na Starym Mieście użyto przede wszystkim bomb zapalających. Pożary wywołały burzę ogniową, która zniszczyła miasto. Całkowitemu zniszczeniu uległ obszar około 39 kilometrów kwadratowych. Według różnych szacunków w wyniku ostrego bombardowania zginęło od 20 do 35 tysięcy mieszkańców miasta.
Część polskich załóg odmówiła udziału w bombardowaniu, gdyż akcję, przeprowadzoną nazajutrz po zakończeniu konferencji jałtańskiej, przedstawiono im jako pomoc dla Armii Czerwonej.

#10. Maszyna do ćwiczenia bicepsów zaprojektowana przez doktora Gustawa Zandera, 1892 rok.

#11. Kapitan James Blunt podczas służby w Kosowie, 1999 rok.

Na przełomie lat 1999 i 2000 James Blunt stacjonował na Bałkanach, gdzie w randze kapitana dowodził kolumną zmotoryzowaną. Gdy z lotniska w Prisztinie wycofały się siły serbskie, a Brytyjczycy otrzymali rozkaz zajęcia tej strategicznej części miasta, nieoczekiwanie Rosjanie wykazali się szybszym przeglądem sytuacji i determinacją i w międzyczasie rosyjscy komandosi zajęli ten punkt.
Głównodowodzący sił NATO w Europie, Amerykanin Wesley Clark, wydał swym podwładnym rozkaz, aby "oczyścić lotnisko z Rosjan". Polecenie wykonania zadania otrzymał James Blunt, który zdawał sobie doskonale sprawę, że agresja zbrojna wobec rosyjskich komandosów najprawdopodobniej doprowadzi do eskalacji konfliktu. Odmówił wykonania rozkazu, a jego decyzję szybko poparł brytyjski generał Mike Jackson. Lotnisko zostało otoczone przez siły NATO i po kilku dniach, odcięci od wody i jedzenia, Rosjanie wycofali się.
Blunt ostatecznie opuścił armię w 2002 roku i zajął się muzyką.

#12. Ten dzień, gdy Salvador Dali spotkał się z Harpo Marxem, 1937 rok.

#13. Dyrektorzy elektrowni w Czarnobylu Wiktor Briuchanow (z lewej), Anatolij Diatłow (w środku) i główny inżynier Nikołaj Fomin podczas procesu sądowego po katastrofie jądrowej w Czarnobylu, 1987 rok.

Bruchianow był dyrektorem budowy elektrowni od samego początku aż do 1986 roku i za jego kierownictwa wzniesiono i uruchomiono cztery reaktory, a dwa kolejne zbudowano częściowo. W maju 1986 został zwolniony ze stanowiska dyrektora, w lipcu usunięto go z partii, a w następnym miesiącu aresztowano. W lipcu 1987 osądzony i skazany na 10 lat więzienia jako jeden z trzech głównych winnych katastrofy (naczelny inżynier Nikołaj Fomin i zastępca naczelnego inżyniera Anatolij Diatłow otrzymali ten sam wyrok).
Został zwolniony przedterminowo we wrześniu 1991 roku. Po oswobodzeniu kontynuował pracę w elektrowni czarnobylskiej, po jej zamknięciu podjął pracę w innym przedsiębiorstwie energetycznym. Ma 86 lat.
Diatłow w więzieniu chorował na chorobę popromienną, toteż został zwolniony przedterminowo w 1990 roku. Zmarł na atak serca 13 grudnia 1995 roku. Był przekonany o swojej niewinności, a winę za katastrofę zrzucał na wadliwą konstrukcję reaktora.
Fomin w więzieniu, jeszcze przed procesem, próbował popełnić samobójstwo. Dlatego też proces, zamiast rozpocząć się w marcu, przełożono na lipiec. W 1988 został przewieziony do rybińskiego szpitala psychoneurologicznego dla osadzonych. Zgodnie z wnioskiem konsylium lekarzy z Jarosławskiego Instytutu Medycznego uznano go za niepoczytalnego i częściowo zwolnionego z odbywania kary pozbawienia wolności. 26 października 1990 został przewieziony do cywilnego szpitala psychiatrycznego. Po wyjściu na wolność został zatrudniony w Elektrowni Jądrowej Kalinin. Mieszka z żoną, dziećmi i wnukami w Udomli. Ma 84 lata.

#14. Prezydent George H.W. Bush rzuca pierwszą piłkę przed meczem otwarcia nowego sezonu w Major Baseball League na stadionie zespołu Texas Rangers w Arlington w Teksasie, 8 kwietnia 1991 roku.

#15. Tłum, który zgromadził się w Canning Town, by być świadkiem przybycia Mahatmy Gandhiego do Londynu, 1931 rok.

#16. Amerykański żołnierz piechoty morskiej kroi tort japońskim mieczem gunto podczas swoich urodzin, 1944 rok.

#17. Początki terapii elektrowstrząsami, Włochy, 1938 rok.

Ugo Cerletti (na zdjęciu powyżej) uważany jest za "ojca terapii elektrowstrząsowej". Pierwsze nieudane próby przeprowadzał na psach na początku lat 30. ubiegłego stulecia. Były mało udane, gdyż po przyłożeniu prądu o napięciu do 125 V za pomocą elektrod umieszczonych w okolicach pyska i odbytu zwierzęta zdychały w związku z niekorzystnym wpływem prądu na ich serce, skutkującym zatrzymaniem jego pracy.
W 1937 roku, będąc wówczas dyrektorem Neuropsychiatrycznej Kliniki Uniwersyteckiej w Rzymie, Cerletti wraz ze swoich zespołem skonstruowali aparat generujący maksymalny prąd 80–100–110–125 V o krótkim czasie przepływu. Odkryli także, że prąd jest bezpieczny, jeżeli elektrody stymulacyjne umieszczane są na głowie "pacjenta" w okolicach skroniowych. Potwierdziły to dalsze eksperymenty na psach, a także świniach, m.in. w rzymskiej rzeźni.
15 kwietnia 1938 przeprowadzono pierwszy zabieg elektrowstrząsowy na człowieku, włóczędze Enrico, który został zatrzymany przez policję na mediolańskiej stacji kolejowej. Dwie pierwsze próby z napięciem 80V i czasem stymulacji 0,1 i 05 sekundy nie dały oczekiwanych rezultatów, czyli nie wywołały drgawek. Trzecia próba przeprowadzona pod napięciem 100 V w czasie 1,5 sekundy skutkowała 80-sekundowym napadem drgawkowym, po którym pacjent nie zdradzał już objawów psychozy.
Mimo iż sama nazwa terapii elektrowstrząsowej bardzo źle się kojarzy, to jest to zabieg stosowany do dziś i jest, wbrew powszechnej opinii, skuteczny i bezpieczny. Ryzyko zgonu szacowane jest na 1:500 000 zabiegów. Obecnie wykorzystuje się prąd elektryczny o napięciu do 450 V i natężeniu do 0,9 A, a pacjent do serii wielu badań wstępnych znajduje się pod znieczuleniem ogólnym. Terapię tę stosuje się głównie w leczeniu ciężkich depresji (np. kobiet w ciąży, gdy leki farmakologiczne są przeciwwskazane), manii w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, czy katatonii. Głównym działaniem niepożądanym zabiegów EW są przemijające zaniki i zaburzenia pamięci, które w skrajnych przypadkach utrzymują się nawet do 6 miesięcy po zakończeniu terapii.

#18. Góra lodowa, z którą najprawdopodobniej zderzył się RMS Titanic, sfotografowana przez Stephena Rehorka 20 kwietnia 1912 roku.

20 kwietnia 1912 roku, żeglując z Bremy do Nowego Jorku, SS Bremen przepłynął przez obszar, na którym dryfowały pozostałości po tragedii transatlantyku RMS Titanic. Pasażer z Czech o nazwisku Stephen Rehorek sfotografował górę lodową, która pasowała do opisów naocznych świadków i szkiców dotyczących góry lodowej, z którą zderzył się Titanic. Ponadto pasażerowie i załoga zgłosili, że widzieli setki ciał unoszących się w wodzie, a także wiele leżaków pokładowych i kawałków drewna. Ponieważ istniał już statek wyczarterowany specjalnie przez linię White Star w celu odzyskania jakichkolwiek ciał, Bremen nie zatrzymywał się, aby je odzyskać.

#19. Margaret Trudeau (matka obecnego premiera Kanady Justina Trudeau) sfotografowana przez piosenkarza Bryana Adamsa, 1999 rok.

#20. Obchody Święta 3 maja w Warszawie, 1919 rok.

W poprzednim odcinku