Zatrzymane w kadrze – Jeśli mnie wtedy nie skazaliście na śmierć, to dajcie mi teraz żyć

#1. 17 kwietnia 1984 roku o godzinie 10:18 osoby przebywające w ambasadzie Libii w Londynie otworzyły ogień z dwóch pistoletów maszynowych Sterling do około 75 osób protestujących na zewnątrz.

Młoda policjantka Yvonne Fletcher została zastrzelona, gdy pilnowała demonstracji libijskich dysydentów w Londynie 17 kwietnia 1984 roku. Strzały, które ją zabiły, padły z pierwszego piętra libijskiej ambasady. Jednym z głównych podejrzanych (później wydalonych bez procesu z Wielkiej Brytanii) był Omar Ahmed Sodani – wówczas pracownik ambasady studiujący w Londynie.

#2. Nastoletni seryjny morderca z Pragi Jiří Straka podczas rekonstrukcji miejsca zbrodni. Seria ataków, których się dopuścił, niemal przerwała coroczne igrzyska młodzieżowe zwane w Czechosłowacji „Spartakiadą”, czerwiec 1985 roku.

Młody Straka, uczeń szkoły górniczej, odpowiedzialny jest za trzy morderstwa, dwie próby usiłowania zabójstwa, pięć gwałtów, trzy napady i pięć kradzieży. Przestępstw tych dopuścił się między 17 lutego a 16 maja 1985 roku na obszarze stolicy Czechosłowacji, Pragi. Swoje haniebne czyny tłumaczył ogromnym popędem seksualnym, którego nie mógł opanować. „Przy szukaniu odpowiedniej ofiary nie odczuwałem potrzeby snu i pieszo potrafiłem przejść w nocy kilkadziesiąt kilometrów”.
W momencie popełniania ostatniego przestępstwa Straka miał zaledwie 16 lat, a więc, w świetle ówcześnie obowiązującego prawa, nie mógł zostać skazany na więcej niż 10 lat pozbawienia wolności.
W 1994 roku na mocy amnestii ówczesnego prezydenta Václava Havla jego kara została jeszcze dodatkowo skrócona, ale to nie znaczy, że 25-latek wyszedł od razu na wolność. Został poddany leczeniu w szpitalu psychiatrycznym w Opawie. Poddał się kastracji, ale operacji mózgu odmówił. Zgodnie z zaleceniami lekarzy, 24 grudnia 2004 roku Straka został wypisany z ośrodka. W 2005 zmienił nazwisko i zamieszkał w Gnojniku, niedaleko granicy czesko-polskiej.
Jego zwolnienie i udzielanie się w mediach wywołało wiele negatywnych reakcji. O sobie mówił, że już jest innym człowiekiem i chce żyć z dala od szumu: „Jeśli mnie wtedy nie skazaliście na śmierć, to dajcie mi teraz żyć”. Kilkakrotnie przyznał, że gdyby w 1985 roku nie został zatrzymany, zabijałby dalej. Jego matka przyznała po czasie, że lepiej dla syna i ich rodziny byłoby, gdyby Jiří otrzymał karę śmierci...

#3. Rodzina Cervich. Bracia i ich ojciec zasłynęli ze swojej działalności w zorganizowanym ruchu oporu wobec włoskiego faszyzmu. 28 grudnia 1943 roku wszystkich siedmiu braci Cervi wzięto do niewoli. Zostali rozstrzelani przez faszystów na strzelnicy w Reggio Emilia, Włochy, lata 30. XX w.

#4. Para cieszy się prywatnością, obejmując się w dziurze wykopanej w piasku na plaży w Santa Monica w Kalifornii, lipiec 1950 roku.

#5. Rodzina dumnie pozuje ze swoimi zwierzętami przed domem z darni, zachodnie Kansas, 1905 rok.

#6. Uroczystości z okazji wprowadzenia euro przed budynkiem Rady Europejskiej w Brukseli, Belgia, 31 grudnia 1998 roku.

#7. Dzieci niszczące domy czarnoskórych mieszkańców po wyrzuceniu ich z okolicy podczas zamieszek znanych jako „Czerwone Lato”, Chicago, 1919 rok.

W 1919 roku doszło na terenie USA do pierwszej tak zwanej Wielkiej Migracji Afroamerykanów. Północne stany borykały się z problemem niedostatku robotników, który został wywołany przystąpieniem Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej oraz ograniczeniem praw imigracyjnych przybyszom z Europy. Z kolei na południu wystąpiła plaga kwieciaka bawełnianego na polach bawełny, co sprawiło, że wiele osób zatrudnionych w rolnictwie musiało szukać alternatywnego zatrudnienia.
W wyniku migracji szacuje się, że na północ kraju dotarło około pół miliona czarnoskórych obywateli USA, co spowodowało wielkie niezadowolenie szczególnie wśród przedstawicieli białej klasy robotniczej.
Do zamieszek na tle rasowym dochodziło w ponad 30 większych amerykańskich miastach między 10 maja a 30 września 1919 roku. Najwięcej ofiar śmiertelnych odnotowano w stolicy USA, Waszyngtonie, oraz w Chicago i Elaine w stanie Arkansas.
Płonęły dzielnice miast, gdzie mieszkali Afroamerykanie, linczowano podejrzanych czarnoskórych mężczyzn przebywających w aresztach, mordowano na ulicach zbierające się grupy, oskarżając je o „tworzenie niebezpiecznej organizacji socjalistycznej”. W wielu miastach porządek na ulicach musiało zaprowadzić wojsko.

#8. Niemiecki feldmarszałek Friedrich Paulus poddaje się w bitwie pod Stalingradem, 31 stycznia 1943 roku.

W sierpniu 1942 roku sztab Adolfa Hitlera postanowił, że to armia Paulusa zostanie skierowana do walk o zdobycie Stalingradu. Miasto to nie było pierwotnie częścią planu podboju ZSRR, ale było w nim mnóstwo fabryk oraz miało znaczenie propagandowe.
Pomimo ciężkich bombardowań Luftwaffe oraz wielokrotnie ponawianych ataków miasto nigdy nie zostało w całości zdobyte przez Niemców. W listopadzie 1942 roku naziści zajęli 90% jego terenów, ale 19 listopada rozpoczęła się jedna z najważniejszych operacji II wojny światowej o kryptonimie „Uran”.
W wyniku kontrofensywy 6 Armia Paulusa została otoczona właśnie w Stalingradzie wraz z jeńcami wojennymi i radzieckimi cywilami. Jednostki Armii Czerwonej utworzyły natomiast dwie linie obronne dookoła miasta, uniemożliwiając zarówno wydostanie się ze środka kotła, jak i utrudniając wszelką pomoc z zewnątrz.
Hitler został przekonany przez swoich doradców, że przebicie się do 6 Armii z zewnątrz jest możliwe (feldmarszałek Manstein) oraz że Luftwaffe dostarczy do Stalingradu wszelką pomoc: jedzenie i amunicję (feldmarszałek Goering) i nakazał Paulusowi „siedzieć na miejscu”, czym przypieczętował los 6 Armii.
Luftwaffe nie było w stanie dostarczyć nawet niezbędnego minimum racji żywnościowych dla prawie ćwierci miliona osób w kotle stalingradzkim. Armia Don pod dowództwem Mansteina poległa i sama musiała salwować się ucieczką.
Tymczasem 30 stycznia 1943 roku Hitler awansował Paulusa na feldmarszałka, licząc, że postąpi on honorowo i odbierze sobie życie, ponieważ żaden feldmarszałek Niemiec od 1871 roku nie dał się wziąć żywcem do niewoli. Paulus ani myślał strzelać sobie w łeb i mimo iż 7 stycznia 1943 roku odrzucił pierwszą propozycję kapitulacji, to 31 stycznia (dzień po awansie na feldmarszałka) oddał siebie i 100 tysięcy pozostałych przy życiu żołnierzy w ręce radzieckich żołnierzy. Po przesłuchaniach, w marcu 1943 roku, wraz z innymi wyższymi oficerami Wehrmachtu został zesłany do łagru Krasnogorodskij Nr 27.
8 sierpnia 1944 roku Paulus podpisał apel do narodu niemieckiego, nawołujący do wyrzeczenia się Hitlera. W późniejszych tygodniach zaczął nadawać w sowieckim radiu programy propagandowe, w których atakował Hitlera i reżim nazistowski oraz wzywał niemieckich żołnierzy do tego, aby raczej poddawali się Sowietom, niż umierali za Führera.
W 1946 roku zeznawał jako świadek w procesie niemieckich zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
W 1953 roku został zwolniony z więzienia i 26 października przyjechał pociągiem do Berlina Wschodniego. Został szefem instytutu historycznego przy akademii KVP w Dreźnie. Na zlecenie władz próbował jednoczyć żyjących w obydwu państwach niemieckich weteranów Wehrmachtu do walki przeciw wstąpieniu RFN do NATO.
Zmarł w swojej willi 1 lutego 1957 roku w wieku 66 lat.

#9. Internowani Amerykanie pochodzenia japońskiego grający w go, centrum relokacji Heart Mountain, Wyoming, USA, 1942 rok.

#10. 3-letni LeBron James w Boże Narodzenie 1987 roku.

#11. Londyńscy tancerze i muzycy demonstrują, jak wyglądałby klub nocny podczas nalotu, 1938 rok.

#12. Palestyński chłopiec konfrontuje się z izraelskim czołgiem w obozie dla uchodźców w Dheisheh (Zachodni Brzeg Palestyny), 2 lipca 2002 roku.

#13. Południowokoreańscy strażacy podczas akcji ratowniczej po trzęsieniu ziemi w Bam w 2003 roku w Iranie, 29 grudnia 2003 r.

W wyniku tego kataklizmu, który nawiedził południowo-wschodnią część Iranu, zginęło ponad 26 tysięcy osób, a liczba rannych sięgnęła 30 tysięcy.
Wstrząs o magnitudzie 6,6 w skali Richtera wystąpił o godzinie 5:26 nad ranem czasu irańskiego. Jego epicentrum znajdowało się wówczas w odległości około 10 kilometrów na południowy zachód od starożytnego miasta Bam. Wstrząs okazał się na tyle silny, by około 80% budynków i infrastruktury w obszarze Bam zostało zniszczone.
Oprócz budynków mieszkalnych zniszczeniu uległa także wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO starożytna Cytadela w Bam, największa budowla wzniesiona wyłącznie z cegły suszonej.

#14. Dwie kobiety siedzą w nowo zaprojektowanym Rytecraft Scootacar o mocy 2,5 KM, Londyn, 1936 rok.

#15. Sobór św. Aleksandra Newskiego na Placu Saskim w Warszawie. Został zburzony po odzyskaniu niepodległości Polski w 1924 roku.

Sobór powstawał w latach 1894-1912, kiedy to Warszawa znajdowała się pod rosyjskim zaborem. Obiekt był zlokalizowany na jednym z najważniejszych placów Warszawy, placu Saskim, i w założeniach rosyjskich władz zaborczych miał stanowić symbol rosyjskiego panowania na ziemiach polskich.
Do rozbiórki soboru przystąpiono w latach 20. XX wieku. Po pierwsze dlatego, iż sama konstrukcja zaczynała się powoli „rozlatywać”. Niemcy w czasie I wojny rozgrabili co cenniejsze elementy, znacznie osłabiając konstrukcję m.in. dachu świątyni.
Po wtóre decyzja o rozbiórce spowodowana była nastrojami antyrosyjskimi i antyprawosławnymi w II Rzeczypospolitej, wynikającymi głównie ze stosowanej w okresie zaborów przez państwo rosyjskie polityki rusyfikacji w stosunku do Polaków.

W poprzednim odcinku