Prawdziwa twarz Egiptu. 7 ciekawostek o tym, jak dzisiaj wygląda kraj faraonów

#1. Gdzie są ci wszyscy ludzie?

Pod względem liczby ludności Egipt – wśród krajów afrykańskich – znajduje się na trzeciej pozycji. Wśród krajów arabskich – na pierwszej. Jest najludniejszym krajem arabskim, mimo że… znaczna część jego terytorium jest praktycznie bezludna. Dlaczego? Dlatego że panujące w niej warunki uniemożliwiają człowiekowi życie. Stąd bardzo nierównomierne rozmieszczenie ludności i stąd bezludne obszary pustynne oraz należące do najgęściej zaludnionych miejsc na świecie obszary w Dolinie i Delcie Nilu. Egipt ma niemal równo 100 milionów mieszkańców, z czego 90% stanowią muzułmanie, natomiast niemal cała pozostała część to chrześcijanie – głównie Koptowie zamieszkujący Egipt przed najazdem Arabów.

#2. W stolicy...

Ile osób mieszka w Kairze? Trudno o rzetelne dane ze względu na trwające nieustannie przemieszczanie się ludności czy „miasto umarłych” – slumsy zamieszkiwane przez być może nawet 2 miliony osób. Ponieważ rząd szacuje, że w ciągu kolejnych kilkudziesięciu lat liczba mieszkańców Kairu może się podwoić, już parę lat temu podjęto decyzję o… budowie nowej stolicy. Postawione całkowicie od zera nowe miasto ma docelowo pomieścić ponad 6 milionów osób, a także całą administrację rządową. I choć ze względu na wybuch pandemii prace musiały zostać częściowo spowolnione, to wciąż trwają – szacuje się, że cała nowa dzielnica biznesowa może zostać ukończona już na początku 2022 roku. Jak widać, tradycyjne zamiłowanie do wielkich projektów w egipskim narodzie nie ginie. Podobnie jak przed tysiącami lat, także i dzisiaj nikt specjalnie nie przejmuje się kosztami – przez co budowa nowej stolicy Egiptu wzbudza wiele kontrowersji.

#3. …i na Facebooku

Wielu osobom wydaje się, że Egipt to taka wielka piaskownica, po której ludzie przemieszczają się na wielbłądach, mieszkają w namiotach i od czasu do czasu chodzą do oazy, by przeprać turbany. To wizerunek, który sprzedaje się w folderach turystycznych, a który nijak nie przystaje do rzeczywistości. Największe miasta Egiptu praktycznie nie różnią się od ich zachodnich czy dalekowschodnich odpowiedników. A w całej Afryce właśnie w Egipcie najwięcej osób ma konto na Facebooku. Jednak zainteresowanie młodych ludzi social mediami nie podoba się władzom. Jednym z bardziej osobliwych przepisów, jakie niedawno wprowadzono w Egipcie, jest ten mówiący o tym, że konta – chociażby na Instagramie – mające ponad 5 tys. obserwatorów zaliczane są do mediów i przez to podlegają ścisłemu nadzorowi stosownego urzędu, który silną ręką ukarze natychmiast za opublikowanie wszelkich nieprawomyślnych treści.

#4. Wstyd za władze

Prawdopodobnie każdy kraj ma w swojej historii władców, królów, prezydentów czy rządzących, którzy nie dojrzeli do sprawowanej funkcji – a kiedy już pokażą swoją prawdziwą twarz, społeczeństwo zastanawia się, jak to możliwe, że w ogóle zostali wybrani (przy założeniu, że faktycznie zostali…). Przykładów nie trzeba szukać daleko, ale wróćmy do Egiptu i panującego w latach 1936-52 króla Egiptu i Sudanu, Faruka I. Nieudolny władca, który nade wszystko inne cenił własny majątek, okazał się też… kleptomanem. Zasłynął, kiedy w 1942 roku podczas spotkania z Winstonem Churchillem... ukradł brytyjskiemu premierowi zegarek. Przydatnej, jak się okazało, sztuczki nauczył Faruka lokalny rabuś – w podzięce za ułaskawienie. Innym razem ten sam Faruk polecił rozstrzelanie wszystkich lwów z zoo w Kairze, ponieważ… przyśniło mu się w koszmarze, że jeden z nich go goni.

#5. Służba wojskowa

W Egipcie obowiązkowemu przeszkoleniu wojskowemu podlegają mężczyźni w wieku od 19 do 34 lat – starsi uznawani są już za „niezdolnych do służby”. Trening trwa od roku do trzech lat, po których jeszcze przez dziewięć lat przeszkolony ma pozostać w gotowości do pracy na rzecz armii. Co ciekawe, istnieje kilka wyjątków. Powołania nie otrzyma np. mężczyzna będący jedynakiem czy mający wyłącznie siostry. Zwolnieni ze służby są też ci, którzy stanowią jedyne źródło utrzymania rodziny (także wówczas, gdy bracia wyjechali za granicę) albo już mają ojca lub brata służącego w armii (bądź też jeśli ktoś z nich poniósł śmierć na służbie). Co trzy lata – ostatni raz, gdy mężczyzna ma 30 lat – sprawdza się, czy przesłanki do zwolnienia z przeszkolenia wciąż występują.

#6. لن تتحقق مما هو مكتوب هنا على أي حال

Duża część turystów wybierających się do Egiptu w rzeczywistości prawdziwego Egiptu nawet nie ogląda, ograniczając się do leżenia nad hotelowym basenem. A szkoda, bo to doskonały sposób na to, by przekonać się, jak bardzo medialny obraz tego kraju różni się od realiów. I nie trzeba obawiać się o to, że ktoś nieznający arabskiego w Egipcie się nie odnajdzie. Po pierwsze, egipskie społeczeństwo jest niezwykle życzliwe, a nawiązywanie przyjacielskich relacji z dopiero co spotkanymi osobami leży w jego naturze. Po drugie, ogromna część Egipcjan mówi nie tylko po arabsku, ale też swobodnie posługuje się angielskim. Nie brakuje też osób potrafiących porozumieć się po francusku, niemiecku, rosyjsku czy włosku. Jeśli więc martwić się o wytykanie palcami i brak otwartości, to co najwyżej… swojej własnej.

#7. Sztuka zapraszania

Wiele dawnych tradycji w Egipcie przetrwało do dnia dzisiejszego i warto mieć ich świadomość – bo bardzo ułatwi to kontakty z miejscowymi (tak – poza hotelem…). Przede wszystkim słowność. Słowna obietnica jest równie zobowiązująca co pisemna umowa. Dotyczy to zarówno wielkich spraw, jak i drobiazgów codziennego życia – choćby podczas „negocjacji” na bazarze. Drugą kwestią jest sposób zapraszania czy oferowania czegokolwiek. Egipskim zwyczajem pierwszej oferty należy odmówić – bo może być składana wyłącznie ze względów grzecznościowych. Dopiero gdy Egipcjanin ponowi propozycję, można się zgodzić – bo stanowi ona dowód, że zaproszenie było szczere. Najczęściej takie właśnie jest, ale krótka wymiana uprzejmości pozostaje wciąż kultywowanym zwyczajem.