7 wynalazków, które mogą być znacznie starsze, niż ci się wydawało

Weźmy na przykład takiego iPoda, gry wideo czy nawet komputer. Czy ten ostatni kojarzy wam się z wykastrowanym chemicznie Alanem Turingiem? Z jednej strony dobrze, z drugiej jednak nie do końca.

Istnieje dużo więcej wynalazków, w przypadku których dochodzi do pomyłek, kiedy idzie o ustalenie daty powstania. Nie martwcie się, jesteśmy tylko ludźmi, a ludzie przecież popełniają błędy. Dziś jednak postaram się przytoczyć kilka interesujących przykładów, dzięki którym wywołam u was choć niewielkie zdziwienie – a przynajmniej taką mam nadzieję.

Przejdźmy więc do wynalazków, które powstały nieco wcześniej, niż nam się wydaje:

#1. Przenośny cyfrowy odtwarzacz muzyki - czyli w sumie taki iPod

iPod od Apple'a powstał w 2001 roku, choć niektóre wczesne tzw. odtwarzacze MP3 powstały już w 1997 roku. Można się oczywiście kłócić, że przecież przenośnym odtwarzaczem muzyki jest też Walkman od firmy Sony, który powstał jeszcze wcześniej. Dzisiaj jednak nie mówimy o odtwarzaczach z nośników fizycznych, ale o odtwarzaczach cyfrowych.

Mówią wam coś nazwiska takie jak Kane Kramer czy James Campbell? To drugie pewnie kojarzy się z zupkami z puszki, a to pierwsze z księdzem, który dość mocno działa w internecie i social mediach. Jednak nie tędy droga. Ta dwójka jest odpowiedzialna za powstanie pierwszego przenośnego odtwarzacza muzyki. Idea narodziła się jeszcze w roku 1979 i trzeba przyznać, że miała rozmach.


Odtwarzacz opierał się na systemie zapisu audio nazwanym IXI, a wyglądał całkiem podobnie do pierwszego iPoda. Miał niewielki wyświetlacz LCD oraz całą masę fizycznych przycisków. Niestety nie zawojował on świata, ponieważ posiadał jedną poważną wadę – mocno ograniczoną pamięć.

Była ona wstanie zmieścić tylko 3,5 minuty nagrania. W dobie utworów takich jak "Bohemian Rhapsody" czy kawałków grupy Pink Floyd grzechem było wprowadzać podobne ograniczenia. Niestety technologia rządziła się własnymi prawami i nie było sposobu, aby to przeskoczyć.


Duet wynalazców zbudował 5 prototypów, które działały tak, jak powinny. Twórcy wyszli nawet z inicjatywą zainstalowania w sklepach muzycznych specjalnych terminali, z których klienci mogliby ściągać muzykę bezpośrednio na swoje urządzenia. Wszystko miało opierać się na modemach telefonicznych i prawdopodobnie działałoby świetnie.


Być może nie brzmi to aż tak imponująco, pamiętajcie jednak, że była to końcówka lat 70., w trakcie której w użytku były wielkie i nieporęczne płyty winylowe. Niestety ludzie nie byli gotowi na taki przeskok. Musieliśmy więc powoli ewoluować w kasety, płyty CD, aż w końcu wyszliśmy z epoki fizycznych nośników.

#2. Baterie

Teraz przygotujcie się na bateriocepcję. Niech każdy z was spróbuje odgadnąć, w którym roku została wynaleziona pierwsza bateria (a przynajmniej który rok uznany został przez większość). Nie wiem wokół jakiej daty krążyły wasze myśli, jednak są to okolice roku 1800. Wynalazcą był pewien fizyk pochodzący z Włoch, Alessandro Volta.

Wszystko zaczęło się jednak od innego Włocha, znanego jako Luigi Galvani. 9 lat wcześniej połączył on dwa kawałki metalu z nogą martwej żaby i zaobserwował ciekawą reakcję – noga żaby poruszyła się. Był to oczywiście okres, w którym ludzie mogli pomyśleć, że maczały w tym palce jakieś nieczyste siły, jednak Galvani dobrze wiedział, że ma to związek z elektrycznością. Wyszedł więc z teorią, że ciała istot żywych generują prąd. W jego głowie zapewne już kreowały się wizje urządzeń napędzanych ciałami żywych istot. Do realizacji planów stworzenia takiej machiny na szczęście nie doszło.


Z nieco lepszym skutkiem swoje działania rozpoczął również wspomniany wcześniej Alessandro Volta. Zamiast nogi żaby użył on kartonu zamoczonego w słonej wodzie i uzyskał całkiem podobny rezultat. Ludzkość wierzy, że tak narodziła się pierwsza bateria.

Prawda jednak leży zupełnie gdzie indziej. Pierwsze baterie powstały jeszcze w... 200 roku przed naszą erą. Mówi wam coś bateria z Bagdadu? To gliniane naczynie, które w 1938 roku odnalezione zostało przez archeologa Wilhelma Königa w Chudżat Rabua. Naukowiec opisał w swojej książce, że tajemnicze znalezisko pełniło rolę ogniwa galwanicznego.


Naczynie posiadało korek osadzony w asfalcie oraz tkwiący wewnątrz skorodowany miedziany walec. Testy wykazały obecność kwaśnej substancji (coś na kształt octu) w środku naczynia. Kiedy wykonano replikę znaleziska, okazało się, że jest ona w stanie wytwarzać napięcie wahające się od 0,8 do 2 woltów.

Niestety w trakcie drugiej wojny światowej naczynie zostało zniszczone i stracone na zawsze. Naukowcy nie zdążyli go nawet jeszcze dobrze zbadać. Na szczęście podobne znalezisko zostało odkryte w okolicach Bagdadu, dzięki czemu można było przeprowadzić nieco bardziej zaawansowane testy.


Baterie z Bagdadu sprawiły, że wokół całej sprawy pojawiło się jeszcze więcej pytań. Po co ludzie tworzyli coś podobnego? Jakie to coś spełniało zadanie i co mogło wymagać użycia baterii w tamtych czasach?


Istnieje kilka teorii dotyczących całej sprawy. Niektórzy uważają, że rażenie prądem o niewielkim napięciu mogło mieć działanie przeciwbólowe. W tamtym czasie znano jednak lepsze metody na walkę z bólem, wśród których znajdowały się również opiaty. Według innej teorii baterie z Bagdadu mogły służyć do „rozpalania boskiej iskierki w wiernych”. Wystarczyło podłączyć posąg jakiegoż bożka do takiej baterii, a kiedy wierny go dotykał, natychmiast był rażony prądem. Brzmi logicznie!

#3. Automaty do sprzedaży

Dziś obecne niemal w każdym miejscu publicznym, wyładowane po brzegi produktami posiadającymi długą datę przydatności. Automatyzacja sprzedaży poszła już tak daleko, że kilka lat temu studenci z Politechniki Warszawskiej stworzyli nawet maszynę wydającą kebaby. Jak myślicie, kiedy powstało pierwsze tego typu urządzenie (niekoniecznie od kebabów)?


Pierwsze, w takiej formie jaką znamy dzisiaj, pojawiło się w okolicach roku 1880 w Londynie. Można było w nim kupić pocztówki i książki, a płaciło się za to oczywiście monetami. Amerykanie nie byliby sobą, gdyby nie użyli takiego wynalazku do sprzedaży jedzenia i w ten sposób pierwszy automat z przekąskami stanął niewiele później na stacjach metra w Nowym Jorku. No i zaczęło się. Automaty zyskiwały coraz większą popularność, a dzisiaj za ich pośrednictwem możemy kupić naprawdę dziwne rzeczy: od marihuany, przez fajki, aż po używane damskie majtki (oczywiście nie w Polsce).


W rzeczywistości pierwszy automat na monety powstał już prawdopodobnie w okresie między rokiem 215 przed naszą erą a rokiem 100 naszej ery. Wynalazcą był Heron z Aleksandrii, który pojawi się tutaj co najmniej jeszcze raz. Był to bowiem Leonardo da Vinci swoich czasów. Starożytny grecki matematyk, fizyk, mechanik, wynalazca i konstruktor – chciałoby się rzec: murarz, tynkarz, akrobata. Niestety, mimo wielkiej płodności pomysłów, do naszych czasów zachowało się bardzo niewiele zapisków Herona. Nawet do końca nie wiadomo, kiedy żył i tworzył. Przyjęło się raczej umowny okres czasu.

Wynalazek Herona działał w funkcjonujących wówczas świątyniach. Podobnie jak ma to miejsce dzisiaj, wierni korzystali z czegoś podobnego do święconej wody. Niestety większość była dość zachłanna i zagarniała dla siebie zbyt duże porcje płynu. Heron wpadł więc na pomysł, aby rozkręcić niewielki biznes i przy okazji utemperować nieco zapędy wiernych.

Powstał automat, do którego wrzucano monety, a ten dozował odpowiednią dla jednego wiernego dawkę wody święconej. Mechanizm odkręcał korek, kiedy moneta wpadała do środka maszyny, a zakręcał go, kiedy moneta docierała do zamontowanej wewnątrz skarbonki. Proste, ale jakie skuteczne!

#4. Turbina parowa

Turbina parowa to bardzo ważny wynalazek, który miał ogromny wpływ na kształt obecnego świata. Niektórzy twierdzą, że bez niego mielibyśmy obecnie poważny deficyt energii elektrycznej na świecie. Wprawdzie nazwa turbiny brzmi może nieco archaicznie, jednak w rzeczywistości wykorzystywane one są w elektrowniach parowych (głównie węglowych i jądrowych). Powstanie turbiny parowej szacuje się gdzieś na XX wiek. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że nasz koleżka z Aleksandrii wpadł na podobny pomysł jeszcze za swojego życia – a więc gdzieś między 215 rokiem przed naszą erą a rokiem 100 naszej ery.


Urządzenie nosiło nazwę bania Herona i miało całkiem proste działanie. Wyglądało jak wielki kocioł z dziwną, zawieszoną powyżej kulą. Kula posiadała dwie skierowane przeciwbieżnie dysze. Te z kolei wprawiały kulę w ruch obrotowy, dzięki doprowadzonej do środka parze wodnej. Ta powstawała oczywiście w rozgrzanym kotle, który znajdował się poniżej.


Niestety wynalazca nie znalazł żadnego użytecznego zastosowania dla swojego tworu. Nie okiełznał on potencjału, jaki niosła ze sobą para wodna. A szkoda, nasz świat zapewne wyglądałby obecnie nieco inaczej.

#5. Komputer

Wynaleziony gdzieś w okolicach okresu drugiej wojny światowej przez Alana Turinga lub Konrada Zuse'a (jakoś trudno to do końca ustalić). Ten pierwszy to gościu, którego w filmie zatytułowanym "Gra tajemnic" zagrał Benedict Cumberbatch (he, he, to jego nazwisko). Wprawdzie obraz ten nie do końca skupiał się na tym, na czym skupiać się powinien, jednak mimo wszystko wart jest obejrzenia.

Turing został ukazany jako kontrowersyjny twórca pierwszego na świecie komputera. Nie do końca wszystko się jednak zgadza, bowiem pierwsza tego typu maszyna zrodziła się już w roku 1833 – a przynajmniej zrodziła się w umyśle wynalazcy. Był nim Charles Babbage, człowiek, który niestety rzadko kończył to, co zaczynał, dlatego wszystkie zaszczyty zebrał ponad 100 lat później Turing.


O Charlesie mawiano, że nienawidził błędów – szczególnie tych popełnianych w trakcie matematycznych obliczeń. Zaproponował więc stworzenie pierwszego na świecie mechanicznego kalkulatora zajmującego się funkcjami wielomianowymi. Swój pomysł przedstawił przed rządem brytyjskim, gdzie udało mu się wyłudzić ogromną sumę pieniędzy na dalszy rozwój pomysłu. Było to w roku 1822, a mechaniczny kalkulator nigdy nie został ukończony. Za to 10 lat później Babbage przyszedł z jeszcze lepszym pomysłem.

No bo po co komu maszyna, która ogarnia tylko funkcje wielomianowe, kiedy w zasięgu ręki jest urządzenie, które ogarnie wszystkie inne dziedziny matematyki? Tak oto narodziła się idea tzw. maszyny analitycznej. Był to pierwszy programowalny komputer ogólnego zastosowania.


Niestety skończyły mu się pieniądze - poprosił więc o dodatkowe środki w tym samym źródle. Jego prośba spotkała się z odmową. Charles na szczęście się nie poddawał. Ostateczny projekt maszyny analitycznej odczytywał karty dziurkowane, miał pamięć zdolną do przechowania aż 1000 liczb (w przeliczeniu około 20,7 Kb) i dał początek zawodowi programisty.


Na tę samą maszynę analityczną powstał bowiem pierwszy na świecie program, a stworzyła go kobieta, Ada Lovelace. Niestety maszyna nigdy nie ujrzała ostatecznie światła dziennego, ponieważ Charlesa powstrzymała śmierć. Mężczyzna zmarł w 1878 roku, a maszyna analityczna nie doczekała się ukończenia.

#6. Gry wideo

Z czym kojarzą wam się początki gier wideo? Być może jest to rok 1972 i pierwsza gra na automatach, Pong, oraz pierwszy system gier wideo Magnavox Odyssey. Jeśli podaliście taką właśnie odpowiedź, to podziwiam waszą wiedzę. Niestety jesteście w błędzie. Pierwsza gra wideo powstała bowiem nieco wcześniej.

Był to rok 1948, a samo urządzenie nosiło skomplikowaną nazwę Cathode-Ray Tube Amusement Device. Stworzył je Thomas T. Goldsmith Jr., profesor fizyki na Uniwersytecie Furmana. Całość opierała się na starym wyświetlaczu wyciągniętym ze zdezelowanego radaru wojskowego. Można było odtwarzać na nim różne kształty i strzelać do nich wirtualnymi pociskami. Brzmiało całkiem w porządku (jak na rok 1948), jednak cena produkcji podobnego urządzenia była tak wysoka, że powstało tylko kilka prototypów.


Trzy lata później powstała druga gra wideo. Brytyjska firma elektroniczna Ferranti skonstruowała komputer NIMROD, który służył tylko i wyłącznie do grania w gry - a konkretnie w jedną grę zatytułowaną NIM.


Gra była do bani, bo komputer zawsze wygrywał. Rozgrywka była skonstruowana tak, że nie mieliśmy szans pobić maszyny. Możecie zresztą spróbować sami. W sieci znajduje się sporo gier tego typu, które odnajdziecie wklepując w wyszukiwarkę proste "NIM online". Gra polega na usuwaniu zapałek. Wygrywamy wtedy, kiedy dla naszego przeciwnika zostaje ostatnia zapałka do usunięcia. Zapałki znajdują się w 5 rzędach, a każdy gracz usuwa je po kolei w systemie turowym. Można usunąć dowolną liczbę zapałek w swojej turze, jednak muszą one znajdować się w jednym rzędzie. Spróbujcie sami i powodzenia!

#7. Dildo

Na sam koniec pozostawiłem najlepszy smaczek całego zestawienia, czyli dildo. Uważa się, że zostało ono wynalezione w roku 1966 przez... brzuchomówcę w średnim wieku z Kalifornii. Kiedy przez świat przetaczała się fala protestów, a napięcie militarne między Wschodem a Zachodem sięgało zenitu, pewien spokojny mężczyzna wystrugał z drewna coś o podłużnym kształcie. Tak oto narodziła się legenda firmy Marche Manufacturing, której założycielem był niepozorny Ted Marche. Do roku 1976 wyprodukowano i sprzedano ponad 5 milionów gumowych penisów na całym świecie, a był to dopiero początek.

Jednak samo dildo swój początek miało znacznie wcześniej. Świadczą o tym znaleziska, które datuje się na okres sięgający 28 000 lat przed naszą erą.


Kiedy w 2005 roku grupa archeologów odkryła 13 fragmentów czegoś dziwnego z aulerytu gdzieś na wykopaliskach w Niemczech, spodziewali się oni zapewne czegoś wielkiego. Niestety, po poskładaniu wszystkiego w całość ich oczom ukazało się ogromne dildo. Przyrząd miał 20 cm długości i 3 cm szerokości. Kobiety w tamtym czasie musiały więc mieć całkiem sporą pojemność tam na dole, biorąc pod uwagę rozmiary znaleziska.


Seks-zabawki jednak nie były tylko i wyłącznie domeną ludzi żyjących na długo przed Chrystusem. Używano ich przez całą naszą historię, a dość sporo zachowanych przyrządów pochodzi z czasów starożytnej Grecji. Ludzka kreatywność naprawdę nie zna granic.

Źródła: 1, 2, 3, 4, 5