Zatrzymane w kadrze – Co robili 100 lat temu Szkoci w Bytomiu

#1. Holenderski fałszerz dzieł sztuki Han van Meegeren. W 1945 roku stanął przed sądem za rzekomą sprzedaż obrazu Johannesa Vermeera nazistowskiemu przywódcy Hermannowi Göringowi. Skutecznie obronił się przed zarzutami o współpracę z wrogiem udowadniając, że sprzedał mu... podróbkę.

#2. Szkoccy żołnierze w Bytomiu na Górnym Śląsku zaledwie dwa dni po zakończeniu III Powstania Śląskiego. Oddziały szkockie wchodziły w skład oddziałów wojsk sprzymierzonych i miały za zadanie zabezpieczyć planowany plebiscyt, który miał rozstrzygnąć o przynależności spornego regionu. Bytom, 7 lipca 1921 roku.

#3. Stosy kości zabitych bizonów czekające na transport kolejowy na wschód kraju w celu wykorzystania ich jako nawozów, prochu strzelniczego oraz w procesie rafinacji cukru. Alberta, Kanada, ok. 1880 roku.

#4. Katastrofa śmigłowca Mi-8, 2 października 1986 roku. Tragedia była spowodowana błędem pilota, który podczas zrzucania piasku zasypującego otwory reaktora nr 4 w Czarnobylu, podszedł zbyt blisko dźwigu i łopaty wirnika uderzyły w kabel. Z obecnych na pokładzie nikt nie przeżył.

#5. 17-letnia niemiecka studentka Juliane Koepcke zostaje uratowana przez miejscowych rybaków. Nastolatka zaginęła w amazońskim lesie deszczowym na 11 dni, 3 stycznia 1972 roku.

Koepcke była jedyną ocalałą pasażerką samolotu należącego do peruwiańskich linii lotniczych Líneas Aéreas Nacionales S.A., który 24 grudnia 1971 roku rozpadł się na skutek uderzenia pioruna około 3 km nad ziemią. Samolot Lockheed L-188 Electra leciał z Limy do Pucallpy.
Matka nastolatki chciała wracać już kilka dni wcześniej, ale Juliane nalegała, by wziąć udział w ceremonii ukończenia szkoły w Limie, która miała mieć miejsce 23 grudnia.
Finalnie kobiety zaplanowały lot na Wigilię. Wszystkie inne loty były już zarezerwowane oprócz tego jednego organizowanego przez LANSA. Ojciec Juliane, Hans-Wilhelm, namawiał swoją żonę, aby unikała tych linii lotniczych ze względu na ich fatalną reputację.
Samolot został trafiony piorunem w trakcie lotu i zaczął się rozpadać, zanim jeszcze spadł na ziemię. Juliane została wyrzucona razem z fotelem, przypięta pasem bezpieczeństwa. Doznała złamania obojczyka, urazu oka i zranienia ręki, w której to ranie zalęgły się po kilku dniach owady. Następnych 11 dni spędziła w lesie deszczowym. W wywiadzie dla CNN powiedziała, że udało jej się przeżyć dzięki informacjom od ojca, który tłumaczył jej, gdy była jeszcze dzieckiem, że należy podążać w dół za strumieniem, który w końcu wpłynie do większej rzeki. Po drodze odnalazła resztki samolotu i ciała trzech kobiet, które nie przeżyły upadku, przytwierdzone nadal do foteli. Po dotarciu do rzeki natrafiła na obozowisko drwali, którym po hiszpańsku wyjaśniła, co się stało. Opatrzyli jej rany i dali jedzenie, a następnego dnia przetransportowali do najbliższego miasta.

#6. Z linii montażowej fabryki GM w Tarrytown w Nowym Jorku zjechał 50-milionowy Chevrolet. Egzemplarz ten został zaprojektowany jako wyjątkowe, złote coupe Impala SS. Wydarzenie to miało miejsce w 1963 roku.

#7. Strażnik ustaszy stoi wśród ciał więźniów zamordowanych w obozie koncentracyjnym Jasenovac, 1942 rok.

Jasenovac był to największy z powstałych w Niepodległym Państwie Chorwackim w czasie II wojny światowej obóz koncentracyjny, założony przez faszystowskich ustaszów w sierpniu 1941 roku. Określany był mianem „Auschwitz Bałkanów” lub „jugosłowiańskiego Auschwitz”.
W skład kompleksu obozowego wchodził także obóz dla dzieci Sisak, w którym zginęło ich prawdopodobnie między 1100 a 1700.
Od 10 maja 1942 roku komendantem był Miroslav Filipović-Majstorović, franciszkanin usunięty z zakonu w lipcu 1942 roku, lecz nie ekskomunikowany z Kościoła katolickiego. Powszechnie nazywany był fra sotona, bratem szatanem, ponieważ mordował ludzi gołymi rękami. Całkowita liczba ofiar obozu Jasenovac – według różnych źródeł – waha się od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy. Ogromną większość pomordowanych stanowili Serbowie. W obozie Jasenovac więzieni i zabijani byli również Żydzi, Romowie oraz niektórzy należący do ruchu oporu Chorwaci.
Dla oszczędzania kul podrzynano więźniom gardła. W „zawodach” urządzonych w obozie 28 sierpnia 1942 roku zwyciężył były franciszkanin Petar Brzica, który specjalnym nożem nazywanym srbosjek w ciągu jednej doby poderżnął gardło co najmniej 670 (sam twierdził, że 1360) nowo przybyłym więźniom.
Po wojnie komendant Majstorović uciekł do Austrii, gdzie został schwytany przez Brytyjczyków. Przekazany władzom jugosłowiańskim w Zagrzebiu, 29 czerwca 1946 został osądzony i powieszony. Brzic najprawdopodobniej zbiegł do USA i dalsze jego losy są nieznane.

#8. Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson w wieku 22 lat, marzec 1986 roku.

#9. Przywódca komunistyczny Deng Xiaoping zakłada kowbojski kapelusz podczas wizyty państwowej w USA, 1979 rok.

#10. Dagny Holm pracuje nad jednym ze swoich modeli Lego. Holm pracowała jako projektantka modeli Lego od 1961 do 1986 roku. Fotografia wykonana w latach 60. XX wieku.

#11. David Lee Roth wykonujący jeden ze swoich charakterystycznych skoków podczas World Invasion Tour zespołu Van Halen, 1980 rok.

#12. Prezydent Francji Charles de Gaulle wznosi ręce w górę po niesławnym przemówieniu z balkonu ratusza w Montrealu, 24 lipca 1967 roku.

„Vive le Québec libre!” („Niech żyje wolny Quebec!”) to fraza z przemówienia wygłoszonego przez prezydenta Francji Charlesa de Gaulle'a w Montrealu, w prowincji Quebec, 24 lipca 1967 roku. Miało to miejsce podczas oficjalnej wizyty w Kanadzie na światowych targach Expo 67. Przemawiając do tłumu zgromadzonego pod balkonem ratusza w Montrealu, wykrzyknął: „Vive Montréal! Vive le Québec!” („Niech żyje Montreal! Niech żyje Quebec!”). I wszystko byłoby pięknie, gdyby następnie nie dodał: „Vive le Québec libre!” („Niech żyje wolny Quebec!”) – ze szczególnym naciskiem na słowo libre.
Wyrażenie to było utożsamiane z hasłem większości mieszkańców prowincji Quebec, którzy opowiadali się za suwerennością, a więc słowa prezydenta Francji zostały zrozumiane jako wyraz poparcia dla ruchu separatystycznego. Przemówienie wywołało niezadowolenie członków rządu Kanady i zostało potępione przez kanadyjskiego premiera Lestera B. Pearsona, który stwierdził krótko, że: „Kanadyjczyków nie trzeba wyzwalać”.
We Francji, mimo iż wielu Francuzów sympatyzowało wówczas z separatystami z Quebecu, przemówienie De Gaulle'a zostało skrytykowane jako naruszenie protokołu dyplomatycznego.

#13. Yoshio Kodaira, którego twarz jest ukryta pod słomkowym kapeluszem, eskortowany w drodze do sądu, 1949 rok.

Kodaira był japońskim seryjnym mordercą, seryjnym gwałcicielem i zbrodniarzem wojennym, który w latach 1932-1946 zamordował co najmniej 8 osób w okolicach Tokio i prefektury Tochigi.
Kodaira zabił swojego teścia w 1932 roku, a później zgwałcił i zamordował co najmniej 7 kobiet w latach 1945-1946. Zwyrodnialec zapraszał niczego nie podejrzewające ofiary na zalesione tereny wokół Tochigi i Tokio pod pozorem zapewnienia im żywności lub zatrudnienia, a następnie gwałcił i pozbawiał je życia.
Został skazany na śmierć za osiem morderstw, do których się przyznał i stracony w 1949 roku. Podejrzewa się, że Kodaira zabił wiele innych osób w Japonii. Skazaniec przyznał się także do popełnienia dodatkowych zbrodni w okupowanych przez Japonię w trakcie II wojny światowej Chinach.
Dokładna liczba jego ofiar nie jest znana.

#14. Radziecki statek kosmiczny Luna-9 wykonał miękkie lądowanie na Księżycu w Oceanie Burz (Oceanus Procellarum) i przesłał pierwsze w historii zdjęcia powierzchni Księżyca, luty 1966 roku.

#15. Członkini zespołu The Bangles,Susanna Hoffs i jej magiczne spojrzenie podczas teledysku do utworu „Walk Like an Egyptian”, 1986 rok.

#16. Leonhard Seppala ze swoimi psami po „Wielkim Wyścigu Miłosierdzia”, 1925 rok.

W 1925 roku miasto Nome w stanie Alaska zamieszkiwało łącznie z górnikami z miejscowych kopalń i rdzennymi mieszkańcami nieco ponad 2500 ludzi.
Z powodu położenia geograficznego miasto w czasie zimy pozostawało prawie odcięte od świata. Port w mieście był w okresie zimowym oblodzony, a zatem niedostępny dla statków. Transport lotniczy natomiast nie był wówczas tak rozwinięty i choć podróż była możliwa, to z powodu dużych mrozów takowe się nie odbywały. Jedyne połączenie stanowiła trasa Iditaroad, czyli szlak psich zaprzęgów.
Na przełomie 1924 i 1925 roku w mieście pojawiły się pierwsze przypadki błonicy, niestety, błędnie początkowo diagnozowane przez lokalnego lekarza, doktora Welcha, jako zapalenie migdałków. Prawidłowa diagnoza pojawiła się dopiero 20 stycznia 1925 roku, ale w mieście było już tyle przypadków, że mieszkańcom groziła prawdziwa epidemia. Jedyne leki, które były na wyposażeniu miejscowego gabinetu były przeterminowane i okazały się nieskuteczne.
Doktor Welch skontaktował się z burmistrzem Nome George'em Maynardem, który zorganizował nadzwyczajne posiedzenie rady miejskiej. Podczas spotkania lekarz oznajmił, że będzie potrzebnych co najmniej milion jednostek antytoksyny, aby powstrzymać epidemię. Wysłał również telegram do U.S. Public Health Service w Waszyngtonie z prośbą o pilne dostarczenie antytoksyny.
Z Anchorage zostało wysłanych 300 000 jednostek antytoksyny do oddalonego o 350 km miasteczka Nenana. Stamtąd miała ona trafić do Nome, jednakże problem stanowił transport między Nenana a Nome. Dr Welch oszacował, że w zimowych warunkach antytoksyna nie przetrwa dłużej niż sześć dni. Ponieważ transport lotniczy z powodu mrozów nie mógł się odbyć, a czas odgrywał znaczącą rolę, zaproponowano, że dostarczą ją do miasta rozstawieni na trasie maszerzy wraz ze swoimi psimi zaprzęgami. Zadanie organizacji całej trasy, wyznaczenia miejsc zmian oraz przygotowania psów otrzymał Leonhard Seppala, najbardziej znany ówczesny maszer i trener psów.
Maszerzy przebyli 1085 km w ciągu 127 godzin i 30 minut, czyli w około pięciu i pół dnia. W sztafecie uczestniczyło 150 psów, w większości należących do ras husky syberyjski i alaskański malamut. Odczuwalna temperatura podczas biegu sięgała nawet -67 stopni. Wiele psów padło po drodze, kilku maszerów nabawiło się poważnych odmrożeń.
Dostarczenie szczepionki na czas uchroniło Nome oraz jej okolicę przed wybuchem epidemii, a większość chorych wróciło do zdrowia. Oficjalnie liczba ofiar błonicy wyniosła wówczas między 5 a 7 osób, ale dr Welch oszacował później, że prawdopodobnie było co najmniej 100 dodatkowych przypadków wśród Eskimosów mieszkających poza miastem. Tubylcy mieli bowiem zwyczaj grzebania swoich bliskich bez zgłaszania zgonów.

#17. Ocalone z Titanica Marjorie i Charlotte Collyer w Nowym Jorku bezpośrednio po zatonięciu liniowca, 1912 rok.

#18. Pracownicy linii montażowej Forda. Fotografia wykonana około 1913 roku.

#19. Marilyn Monroe ubrana w worek po ziemniakach, 1951 rok

Sesja zdjęciowa miała miejsce w 1951 roku. Monroe nawiązała do słów krytykującej jej urodę i styl ubioru felietonistki. Kobieta stwierdziła, że Marilyn jest piękna tylko dlatego, że nosi piękne stroje i suknie. Pisarka zasugerowała, że aktorka będzie wyglądać lepiej w worku na ziemniaki.
Inna historia była taka, że ktoś po prostu oświadczył, że Marilyn może sprawić, że nawet worek na ziemniaki będzie wyglądał seksownie, a wytwórnia Twentieth Century Fox wykonała zdjęcia, aby udowodnić, że to prawda.

#20. Przywódca Korei Północnej Kim Il-Sung przechyla kieliszek wraz z polskim premierem Wojciechem Jaruzelskim. Zdjęcie wykonano podczas wizyty dyplomatycznej Kima w PRL w maju 1984 roku.

W poprzedniej części

Źródła: 1, 2