Książki fantastyczne są zawsze? Jakie znaczenie ma gatunek literacki?

Seria Mroczna Wieża Stephena Kinga nie bez powodu ma tak wielu wielbicieli. To fantastyka na pograniczu dark fantasy, science-fantasy, horroru i westernu, która tak bardzo wciąga, że trudno się od niej oderwać. Zupełnie inaczej funkcjonują Kroniki Czarnej Kompanii Glen Cooka, natomiast to także świat wyjątkowo interesujący. Moglibyśmy wymieniać dalej: "Trylogia Czarnego Maga" "Pieśń Lodu", "Opowieści z meekhańskiego pogranicza", "Kroniki Amberu". Igrzyska Śmierci książki działają na bardzo podobnej zasadzie. Działa tak "Władca Pierścieni", "Hobbit", "Malazańska Księga Poległych". Na całym świecie zbiory opowiadań i powieści fantasy traktowane są jak uczta wyobraźni i trudno się z tym stwierdzeniem nie zgodzić.

Wybór gatunku ma bowiem znaczenie. Science fiction czy fantasy mają to do siebie, że główny bohater lub bohaterowie bardzo silnie ogniskują naszą uwagę, sprawiają, że z zapartym tchem wchodzimy w tę rzeczywistość i nie możemy się od niej oderwać. Sci-fi oraz fantasy oferują tak wielowymiarowy, wielobarwny świat, że naturalnie przyciąga on naszą uwagę, pobudza wyobraźnię. Nie każdy gatunek literacki ma taki potencjał wciągania widza do swojego świata. Warto zdawać sobie z tego sprawę.

Powieści fantasy — zagrożenia czy możliwości?

Popularność, jaką nadal cieszy się seria o Harrym Potterze, nie maleje. Bardzo dobrze pokazuje to choćby sukces kolejnej książki — Harry Potter i przeklęte dziecko. Wielu rodziców jednak martwi zainteresowanie ich dzieci tego typu książkami. Zupełnie niesłusznie. Obawy dotyczące konsekwencji wejścia w ten świat są najczęściej bardzo przesadzone. To fikcja, zabawa, wymyślony świat, który pod względem swojego kształtu ma niewiele wspólnego z tym, w którym nam przyszło żyć. Z drugiej jednak strony, książki te, począwszy od pierwszej z serii, niosą tak jasny przekaz, co jest dobre, a co złe, jakie wartości warto doceniać i promować, a jakie nie, że trudno uznać, że powieści Rowling zupełnie z naszej współczesności są wyłączone. Chodzi jednak o to, że trudno postrzegać książki o Harrym Potterze jako realne zagrożenie dotyczące przekonań dzieci o strukturze rzeczywistości. Wbrew temu, co nam się wydaje, od pewnego momentu one doskonale rozpoznają, co jest prawdą, a co fikcją i nie mają z tym większego problemu. Nie zmienia to jednak faktu, że ten wymyślony czas je wciąga. Czasami nawet na dłużej niż na czas czytania, o czym świadczy popularność wszelkiego rodzaju gadżetów ze świata Hogwartu. Nie zmienia to jednak faktu, że dzieci dość czytelnie rozpoznają, gdzie się zaczyna, a gdzie kończy zabawa.

Co wyjątkowego mają w sobie książki fantasy?

Zaliczane go gatunku fantasy książki mają w sobie zdolność do ustanawiania światów wyobrażonych w taki sposób, że czytelnik jest gotowy bez większego problemu do tego świata wejść i w nim zostać. Czyni to zarówno "Mroczna Wieża", jak i seria o Harrym Potterze czy Władcy Pierścieni. Chodzi o stworzenie świata tak wielowymiarowego, ale jednocześnie tak spójnego, rządzonego przez określone reguły, rozwijającego się i zmieniającego, że wejście w jego ramy nie stanowi większego problemu. Kiedy zaś przekroczymy granice tego świata, zapominamy o tym, co na zewnątrz. Fantasy daje wytchnienie, pozwala się oderwać, złapać dystans do tego, co na zewnątrz. Dlatego tak bardzo książki fantasy kochają nie tylko dzieci, ale naprawdę wielu dorosłych. Te fabuły uwodzą, zachęcają bardzo skutecznie do tego, aby pójść za nimi jeszcze krok dalej, przekonać się, co jest za rogiem.

Fantasy — książki, które rozwijają wyobraźnię

Zaczynając swoją przygodę z fantastką, nie każdy jest gotowy na to, co go spotka po drodze. Warunkiem wejścia do świata fantastyki jest bowiem wyobraźnia. To jeden z ważniejszych argumentów za tym, by pozwolić dzieciom czytać tego typu literaturę. W genialny sposób rozwija bowiem ona ich kreatywność, pobudza wyobraźnię, zachęca do wizualizacji, a często i własnej twórczości (tak literackiej, jak muzycznej czy plastycznej). Nie ma nic cenniejszego niż wyobraźnia, a fantastyka cały czas ją stymuluje, pobudza, zachęca do pracy. Mózg dziecka cały czas otrzymuje impulsy do tworzenia nowych połączeń neuronalny, rozwija się, a dziecko:

• czerpie inspiracje do myślenia przestrzennego,
• uczy się budować światy wyobrażone, nazywać, konstruować, kreować,
• rozwija swój język,
• uczy się, jak wiele można zrobić w języku i tylko poprzez język,
• poszerza zasób swojego słownictwa,
• uczy się szybciej, płynniej czytać (tutaj nie ma potrzeby stosowania przymusu do czytania, fantastyka na tyle często uwodzi dziecięcą wyobraźnię, że uczniowie sami sięgają po kolejne pozycje).

Taka fantastyka potrafi stanowić silną konkurencję dla komputera, mediów społecznościowych i gier.