Ile kosztuje zatankowanie czołgu

Zanim podamy surowe dane, trzeba wyjaśnić jedną rzecz – dane na temat spalania czołgowych silników są zmienne i rozbieżne (a niektóre państwa skrzętnie je chronią). Spalanie pomiędzy ekonomiczną jazdą asfaltem a przedzieraniem się przez błoto pola walki może się różnić nawet pięciokrotnie. Jeśli podany jest zasięg 500 czy 600 km, to jest to zasięg przejazdu czołgu dobrej jakości drogą, w warunkach bojowych przy gwałtownym manewrowaniu w trudnym terenie zasięg taki spadnie do 100-150 km. Więc jeśli w dobrych warunkach czołg ma 350 km zasięgu, w terenie będzie musiał zatankować co 50-80 km, czyli "co miedzę". Zasięg czołgów można zwiększyć za pomocą dodatkowych zbiorników.

Dlatego właśnie mówi się, że amatorzy rozważają o taktyce, zawodowcy mówią o logistyce. Odcięcie wojsk pancernych od stałych dostaw paliwa (i amunicji) bardzo szybko unieruchamia taką machinę wojenną. Jak pokazuje wojna w Ukrainie (choć nie tylko) łatwiej jest zniszczyć 50 cystern z paliwem, niż 10 czołgów, a skutek praktyczny jest właściwie ten sam - czołgi zostają wyłączone z walki.

Poniżej założyliśmy najbardziej optymistyczny scenariusz jazdy po utwardzonej drodze i cenę ON... no właśnie. Niestety średnią cenę ze stacji trójmiejskich – 7,50 zł/l (stan na 9 marca 2022 – dopiszę na potrzeby czytających za parę lat. Ciekawe, czy będą się łapali za głowę na taką kosmiczną cenę, czy tylko z politowaniem pokiwają nią i rano jadąc do pracy zatankują za 25 zł/l).

#1. Leopard 2PL – polska modyfikacja niemieckich czołgów

Początek produkcji: 2019 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 3 mln dolarów za czołg Leopard 2A4, do tego kilkaset tys. dolarów modernizacja do standardu 2PL
Masa: 59,2 t
Moc silnika: 1500 KM
Stosunek mocy do masy: 25 KM/t
Kaliber armaty: 120 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1200 l
Zasięg: 500 km
Cena pełnego baku: 9000 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 18 zł

#2. M1A2 Abrams – USA

Początek produkcji: 1980 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 8,9 mln dolarów
Masa: 62,5 t
Moc silnika: 1500 KM (pojazd napędzany turbiną gazową, która ruszy niemal na dowolnym paliwie - benzynie, oleju napędowym, czy paliwie do silników odrzutowych)
Stosunek mocy do masy: 24 KM/t
Kaliber armaty: 105 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1900 l
Zasięg: 465 km
Cena pełnego baku: 14 250 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 30,64 zł

#3. Leclerc – Francja

Początek produkcji: 1992 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 4 mln dolarów
Masa: 62 t
Moc silnika: 1500 KM
Stosunek mocy do masy: 24 KM/t
Kaliber armaty: 120 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1300 l
Zasięg: 550 km
Cena pełnego baku: 9750 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 17,73 zł

#4. Challenger 2 – Wielka Brytania

Początek produkcji: 1993 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 5,5 mln dolarów
Masa: 62,5 t
Moc silnika: 1200 KM
Stosunek mocy do masy: 19 KM/t
Kaliber armaty: 120 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1590 l
Zasięg: 400 km
Cena pełnego baku: 11 925 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 29,81 zł

#5. Merkawa IV – Izrael

Początek produkcji: 2002 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 4,5 mln dolarów
Masa: 65 t
Moc silnika: 1500 KM
Stosunek mocy do masy: 23 KM/t
Kaliber armaty: 120 mm
Pojemność zbiornika paliwa: nieznana
Zasięg: 500 km
Cena pełnego baku: nieznana
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: nieznany

#6. Typ 99 – Chiny

Początek produkcji: 2001 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 2,6 mln dolarów
Masa: 54 t
Moc silnika: 1500 KM
Stosunek mocy do masy: 28 KM/t
Kaliber armaty: 125 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1245 l
Zasięg: 400 km
Cena pełnego baku: 9337 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 23,34 zł

#7. Typ 90 – Japonia

Początek produkcji: 1990 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 7,4 mln dolarów
Masa: 50,2 t
Moc silnika: 1500 KM
Stosunek mocy do masy: 30 KM/t
Kaliber armaty: 120 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1100 l
Zasięg: 400 km
Cena pełnego baku: 8250 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 20,62 zł

#8. T-72 – Rosja

Początek produkcji: 1973 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 0,5 mln dolarów
Masa: 41 t
Moc silnika: 780 KM
Stosunek mocy do masy: 19 KM/t
Kaliber armaty: 125 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1590 l
Zasięg: 600 km
Cena pełnego baku: 11 925 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 19,87 zł


Ekspert Michał Fiszer wypowiedział się w temacie: Przykładowy rosyjski batalion czołgów może się składać z 31 szt. czołgów T-72B, ale do tego dochodzą wozy zabezpieczenia technicznego (do odholowywania uszkodzonych czołgów), ciężarówki, pojazdy terenowe, plutony łączności, dowodzenia, przeciwlotniczy itp. Zakładając, że w warunkach bojowych taki czołg spala 800 l paliwa na 100 km to dla samych pojazdów pancernych zużycie paliwa na 100 km wyniesie ponad 27 000 litrów paliwa. Dodając pozostałe pojazdy spokojnie osiągniemy 35 tys. litrów. Do zapewnienia takiej ilości paliwa potrzeba ok. 7 cystern samochodowych. Przypominajmy - na pokonanie 100 km (i nie mówimy to o 100 km w linii prostej na mapie, ale 100 km jazdy pojazdu).

Pamiętajmy też, że taki czołg stojąc pali 20-30 l na godzinę, ale jeśli ma walczyć lub być gotowy do walki, to silnik musi być włączony, aby zasilić systemu bojowe czołgu.

Pójdźmy krok dalej w hierarchii jednostek wojskowych - brygada licząca 4 bataliony pancerne, do tego pododdziały artylerii i samodzielne kompanie specjalistyczne, będzie potrzebowała 200 tys. litrów paliwa na 100 km jazdy lub 5 000 l na każdą godzinę postoju. Jeśli ustawimy cysterny w kolumnie marszowej z odstępami co 50 m, to kolumna będzie miała 2 km. Zmniejszając odstępy i ustawiając pojazdy w dwóch równoległych kolumnach (co widzieliśmy na zdjęciach z dronów) na odcinku 2 km upchniemy już zapas paliwa na kilkaset km działania brygady. Natomiast gdyby taką kolumnę spalić... To będzie bardzo źle dla Rosjan. A mówimy tu o samy paliwie, a gdzie amunicja do czołgów (która z kolei jest bardzo ciężka), gdzie jedzenie i picie dla żołnierzy...

#9. T-80U – Rosja

Początek produkcji: 1976 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 3 mln dolarów
Masa: 46 t
Moc silnika: 1250 KM (pojazd napędzany turbiną gazową, która ruszy niemal na dowolnym paliwie - benzynie, oleju napędowym, czy paliwie do silników odrzutowych)

Stosunek mocy do masy: 27 KM/t
Kaliber armaty: 125 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1100 l
Zasięg: 335 km
Cena pełnego baku: 8250 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 24,63 zł

#10. PT-91 Twardy Polska

Początek produkcji: 1994 rok
Orientacyjny koszt jednego pojazdu: 3 mln dolarów
Masa: 45,9 t
Moc silnika: 850 KM
Stosunek mocy do masy: 19 KM/t
Kaliber armaty: 125 mm
Pojemność zbiornika paliwa: 1750 l
Zasięg: 560 km
Cena pełnego baku: 13 125 zł
Koszt paliwa na przejechanie 1 km: 23,44 zł

Bonus: Jak uruchomić czołg T-72