Wkurzają cię litreówki? Możesz mieć osobowość gramatycznego nazisty

Literówki i błędy ortograficzne potrafią nie tylko zepsuć przyjemność czytania nawet najlepszego tekstu. Czasem mogą doprowadzić do katastrofy lub zdecydować o być lub nie być autora niefortunnie skonstruowanej wypowiedzi. Czy tak trudno się więc dziwić tzw. gramatycznym nazistom, czyli ludziom, którzy dostają białej gorączki na widok różnych baboli językowych? Sprawie przyjrzeli się psychologowie, Julie E. Boland i Robin Queen, a wyniki swoich obserwacji przedstawili w pracy pt. „If You’re House Is Still Available, Send Me an Email: Personality Influences Reactions to Written Errors in Email Messages” [Jeśli pokuj jest ciągle wolny, proszę o wiadomość: Wpływ osobowości na reakcje na błędy w wiadomościach mejlowych”.]

Badacze przygotowali 12 ogłoszeń dotyczących wynajmu pokoju. Część z nich zmodyfikowali tak, by zawierały literówki i błędy ortograficzne. Później do badania zaproszono 83 ochotników. Poproszono ich, by wyobrazili sobie, że umieścili w internecie ogłoszenie o tym, że szukają współlokatora. Gdy już to zrobili, badacze pokazali ochotnikom po jednym z przygotowanym wcześniej mejli – albo sformułowanym prawidłowo, albo z literówką, albo z ortem. Z badania jasno wynikło, że zarówno literówki, jak i orty zawarte w mejlach zniechęcały „właścicieli” mieszkania przed pozytywnym rozpatrzeniem odpowiedzi na ogłoszenie.

Po zakończonym etapie oceny mejli uczestnicy zostali poproszeni o wypełnienie ankiet dotyczących oceny „wielkiej piątki”, czyli składającego się z pięciu elementów modelu osobowości, w skład którego wchodzą: neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność. W tym miejscu nastąpił pewien rozjazd, ponieważ o ile błędy ogólnie wpłynęły na negatywną ocenę ogłoszeń, tak błędom przypisywano różną wagę w zależności od cech danej osobowości. Introwertycy oceniali teksty zawierające literówki z większą surowością niż ekstrawertycy. Z kolei osoby mniej spolegliwe gorzej oceniały teksty z ortami. Różnice w ocenie obu kategorii błędów były też niekiedy większe niż oceny samych tekstów z ortami.

Według naukowców badanie wskazuje, iż pewne cechy osobowości wpływają na reakcje wynikające z kontaktu z błędami zawartymi w tekście.